ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی در ژنوتیپ های گندم دوروم (.Triticum durum L)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 284

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ESCS-14-4_003

تاریخ نمایه سازی: 20 آذر 1400

چکیده مقاله:

تنش خشکی یکی از مخرب ترین تنش های محیطی است که باعث کاهش بهره وری گندم در بسیاری از نقاط جهان می شود. به منظور بررسی شاخص های تحمل به خشکی، ۲۳ ژنوتیپ گندم دوروم با منشا ایرانی و خارجی (ایکاردا) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش کمبود آب آخر فصل (دیم) و بدون تنش (آبیاری تکمیلی) در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی در فصل زراعی ۹۵-۱۳۹۴ مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان دهنده اختلاف معنی دار بین محیط ها (آبی و دیم) و ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه بود. مقایسات گروهی نشان داد که از نظر عملکرد در هر دو شرایط بین ژنوتیپ های ایرانی (مقایسه ۱)، اختلاف معنی دار وجود داشت. همچنین بین ژنوتیپ های خارجی (مقایسه ۲) و بین ژنوتیپ های ایرانی و خارجی (مقایسه ۳) تفاوت معنی دار دیده شد. هشت شاخص کمی تحمل به خشکی شامل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI) و میانگین هارمونیک (HAM) بر اساس عملکرد در شرایط تنش (Ys) و بدون تنش (Yp) محاسبه گردید. همبستگی های مثبت و معنی دار Ys و Yp با شاخص های MP، GMP، STI، YI و HAM نشان داد که این موارد مناسب ترین شاخص ها برای غربال کردن ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی هستند. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی با استفاده از این شاخص ها، مولفه اول ۷۱ درصد و مولفه دوم ۲۸ درصد از کل تغییرات را توجیه کرد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها را به چهار گروه تقسیم کرد. بر مبنای کل تجزیه های انجام شده، ژنوتیپ ۱۸ به عنوان ژنوتیپ برتر گندم دوروم در هر دو شرایط تنش و بدون تنش شناسایی شد که تحمل بالایی به تنش خشکی دارد.

کلیدواژه ها:

شاخص های تحمل به خشکی ، گندم دوروم ، تجزیه به مولفه های اصلی ، تجزیه خوشه ای ، مقایسه های گروهی

نویسندگان

سید احسان سنگی

دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

عبداله نجفی

دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

کیانوش چقامیرزا

دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

رضا محمدی

دانشیار، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Amiri, R., Bahraminejad, S., Sasani, S. Ghobadi, M., ۲۰۱۴. Genetic ...
  • Betran, F., Beck, D., Bänziger, M. Edmeades, G., ۲۰۰۳. Genetic ...
  • Bouslama, M. Schapaugh, W., ۱۹۸۴. Stress tolerance in soybeans. I. ...
  • Byrne, P., Bolanos, J., Edmeades, G. Eaton, D., ۱۹۹۵. Gains ...
  • Clarke, J. M., Townley‐Smith, F., McCaig, T.N. Green, D.G., ۱۹۸۴. ...
  • Farshadfar, E., Elyasi, P., ۲۰۱۲. Screening quantitative indicators of drought ...
  • Farshadfar, E., Poursiahbidi, M. M. Safavi, S. M. ۲۰۱۸. Assessment ...
  • Fernandez, G.C., ۱۹۹۲. Effective selection criteria for assessing plant stress ...
  • Fischer, R., Maurer, R., ۱۹۷۸. Drought resistance in spring wheat ...
  • Gavuzzi, P., Rizza, F., Palumbo, M., Campanile, R., Ricciardi, G., ...
  • Kamrani, M., Ebadi, A., Mehreban, A., ۲۰۱۶. Evaluation of grain ...
  • Li, P., Chen, J., Wu, P., ۲۰۱۱. Agronomic characteristics and ...
  • Mohammadi, R., Abdulahi, A., ۲۰۱۷. Evaluation of durum wheat genotypes ...
  • Efficiency of screening techniques for evaluating durum wheat genotypes under mild drought conditions [مقاله ژورنالی]
  • Naeimi, M., Akbari, G.A., Shiranirad, A.H., Modares, S.S., Sadat, N.S., ...
  • Najaphy, A., Geravandi, M., ۲۰۱۱. Assessment of indices to identify ...
  • Nouri, A., Etminan, A., Teixeira da Silva, J.A., Mohammadi, R., ...
  • Patel, J., Patel, A., Patel, C., Mamrutha, H., Pradeep, S., ...
  • Rathjen, A., ۱۹۹۴. The biological basis of genotype× environment interaction: ...
  • Rosielle, A., Hamblin, J., ۱۹۸۱. Theoretical aspects of selection for ...
  • Schneider, K.A., Rosales‐Serna, R., Ibarra‐Perez, F., Cazares‐Enriquez, B., Acosta‐Gallegos, J.A., ...
  • Shahryari, R., Mollasadeghi, V., ۲۰۱۱. Introduction of two principle components ...
  • Sio-Se Mardeh, A., Ahmadi, A., Poustini, K., Mohammadi, V., ۲۰۰۶. ...
  • Yan, W., Kang, M.S., ۲۰۰۲. GGE biplot analysis: A Graphical ...
  • نمایش کامل مراجع