توارث صفات مورفولوژیک در برنج (Oryza sativa L.)

به منظور مطالعه نحوه توارث تعدادی صفات مورفولوژیکی و زراعی در برنج، شش والد به ترتیب شاه پسند، اهلمی طارم، غریب، ندا، IR۲۸ و سپیدرود به صورت یک طرح دای آلل کامل با هم تلاقی داده شدند. سپس نسل های P۱، P۲، F۱ و F۱ معکوس در قالب بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرستان گنبد کاووس کشت گردید. صفات طول و عرض برگ پرچم، ارتفاع گیاه، تعداد خوشه، تعداد دانه های پر، طول خروج خوشه از غلاف، طول خوشه و وزن دانه تعیین گردید. نتایج نشان داد که والدین و تلاقی ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی دارای تفاوت معنی دار بودند. به جز چند مورد کلیه پارامترهای ژنتیکی در سطح احتمال یک درصد برای تمامی صفات معنی دار بودند. منابع تغییر b۱ و c برای تعداد دانه و b، b۱، b۲، b۳ و d برای طول برگ، b۱ و b۳ برای ارتفاع بوته، c و d برای تعداد خوشه معنی دار نشدند. هتروزیس متوسط (b۱) برای صفات تعداد دانه، طول برگ و ارتفاع بوته معنی دار نشد. برای اکثر صفات مورد بررسی رقم اهلمی طارم بهترین والد ترکیب شونده بود. در اکثر موارد تلاقی های دارای قابلیت ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنی داری بودند که یک یا هر دو والد آن تلاقی از نظر صفت مورد نظر واجد ترکیب پذیری عمومی بالایی بودند. هرچند موارد استثنائی هم وجود داشت.

کلیدواژه ها:

برنج ، ترکیب پذیری ، توارث ، هتروزیس