ارزیابی ارتباط خشکسالی هواشناسی با افت سطح آب های زیرزمینی دشت تبریز

دشت تبریز در΄۱۵­˚­۴۶­-­΄­۳۰­˚­۴۵ ­طول شرقی و΄­۱۷­­˚­۳۸-­΄۵۶­­˚­۳۷ عرض شمالی و در شرق دریاچه ارومیه واقع شده است. در دهه­های اخیر، بطور منطقه­ای و در دشت تبریز خشکسالی­های متناوب و گاهی مستمر و شدیدی رخ داده است. همزمان سطح آب زیرزمینی دشت کاهش چشمگیری نشان می­دهد. از این­رو به نظر می­رسد، بین وقوع خشکسالی­های هواشناسی و افت سطح آب­های زیرزمینی بتوان رابطه معنی­داری پیدا کرد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی خشکسالی­های دشت با شاخصSPI ، پیگیری روند بارش­ها، تحلیل هیدروگراف واحد آب­های زیرزمینی و ارزیابی تاثیر خشکسالی­های هواشناسی در افت آب زیرزمینی در دشت تبریز با استفاده از روش آمار دومتغیره می­باشد. برای این منظور، از داده­های هواشناسی شامل متوسط بارش ماهانه ایستگاه­های دشت تبریز در دوره آماری (۸۳-۱۳۵۱) برای تعیین دوره­های خشکسالی، داده­های ماهانه سطح آب چاه­های مشاهده­ای و پیزومتر دشت در دوره آماری (۸۳-۱۳۷۰) برای نشان دادن نوسانات سطح آب زیرزمینی، نرم­افزارهایArc/GIS ، Arc/View­، Excell و  Surferاستفاده شد. نتایج مطالعه نشان می­دهد که در دوره آماری (۸۳-۱۳۷۰) سطح آب­های زیرزمینی سیر نزولی داشته و ۹۴/۳ متر افت دارند. خشکسالی آب­های زیرزمینی نیز با دو ماه تاخیر نسبت به خشکسالی هواشناسی بروز می­کند.

کلیدواژه ها:

خشکسالی هواشناسی ، خشکسالی آب زیرزمینی ، افت سطح آب های زیرزمینی ، تحلیل هیدروگراف واحد ، دشت تبریز