تخمین سریع بزرگی و فاصله رومرکزی زلزله برای منطقه البرز با استفاده از روش B-Δ

در روش B-Δ با تخمین بزرگا و فاصله رومرکزی زلزله در هر ایستگاه قبل از رسیدن امواج مخرب زلزله به ایستگاه، می­ توان درصورتی که مقادیر تخمین زده شده از یک حد آستانه مشخص بزرگ تر باشد اعلام هشدار نمود. با بررسی اطلاعات ایستگاه بر اساس ثانیه ­های ابتدایی موج P (۳ ثانیه) و با برازش تابع ساده ای به بخش ابتدایی پوش نگاشت لرزه ­ای، ضرایب مناسب توسط روش برازش کمترین مربعات به دست می­ آیند. از این­رو برای تخمین بزرگا و فاصله رومرکزی بر اساس ثانیه­ های ابتدایی موج P و برآوردی از بزرگای زمین ­لرزه در حال وقوع پیش از رسیدن جنبش ­های مخرب (موج S)، به روابطی تجربی نیاز است که با تهیه نگاشت زمین ­لرزه­ های قبلی در هر منطقه و پردازش آنها به دست می ­آیند. با توجه به تعداد کم زلزله ­های ثبت شده در تهران، وقوع زلزله ۲۵ مهرماه ۱۳۸۸ شهرری فرصتی برای بررسی خصوصیات ژئوفیزیکی منطقه ایجاد شده است. این زلزله به لحاظ تعداد ایستگاه ­های ثبت کننده و فاصله رومرکزی کم از شهر تهران از اهمیت فراوانی برخوردار است و نیز به عنوان گواهی بر فعالیت لرزه­خیزی گسل­های جنوبی شهر تهران محسوب می­شود. همچنین زمین ­لرزه نیرومند ۸ خرداد ۱۳۸۳ کجور- فیروزآباد که در حد فاصل بلده و مرزن آباد به وقوع پیوست (بخش شمالی تهران)، دارای ۱۴۷ شتاب نگاشت برای مطالعه می ­باشد. با استفاده از ۷۶ نگاشت مولفه ­ی قائم شتاب نگاشت های زلزله­ های مذکور، برای تخمین فاصله رومرکزی رابطه ­ی logΔ=-۰.۲۱۱logB+۱.۷۴±۰.۴۳ برای منطقه­ ی مورد مطالعه به ­دست آمده است. برای تخمین بزرگا ازPmax ، بیشترین دامنه موج P در بخش ابتدایی، استفاده می ­شود. در این مطالعه رابطه تخمین بزرگا به ­صورت  Mest = ۱.۸۳log Pmax–۱.۴logB+۵.۵±۰.۴۹ حاصل شده است. روابط به دست آمده می­ توانند به­ عنوان روابطی قابل اطمینان و مناسب در سامانه هشدار سریع منطقه البرز به کار گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

سیستم هشدار سریع زلزله ، روش B-Δ ، منطقه البرز ، ایران