ارزیابی وضعیت میراث تاریخی - فرهنگی راه آهن سراسری در منطقه شمال ایران

راه آهن سراسری ایران در دوران سلطنت رضاشاه پهلوی احداث شد. راه اندازی این پروژه عظیم با خود پیامدهایی را به همراه آورد؛ بخشی از این پیامدها به حضور چندساله مهندسان، نجاران و بناهای خارجی ارتباط دارد و بخشی دیگر حاصل شکل گیری و راه اندازی تشکیلات راه آهن است. در خلال سال های ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۵ ش / ۱۹۲۷-۱۹۳۶م که راه آهن شمال ایران ساخته شد، چندصد مهندس، بنا، نجار و ... از اروپا به ایران آمده بودند و چند سال در ایران زندگی کردند. بقایای کلیسا، آرامگاه کارگران، تلفن خانه و ساختمان محل اقامت مهندسان از میراث برجامانده بنیان نهادن راه آهن است که ردپای اروپاییان را می توان در آن ها دید. ازسوی دیگر تغییراتی که ساختن راه آهن در بافت جمعیتی و مراکز سکونت شمال ایران ایجاد کرد و باعث شکل گیری شهرها و آبادی ها شد، در کنار، کشف معدن ذغالسنگ، ساختن کارخانه تامین برق و تاسیسات انتقال ذغال سنگ از معدن به ایستگاه راه آهن زیرآب از جمله میراث تاریخی برجامانده راه آهن به حساب می آید. ضمن آنکه بخشی از سازه راه آهن مانند پل ورسک، سه خط طلا و تونل گدوک به حدی منحصر به فرد هستند که امروزه می توان از آن به عنوان آثار تاریخی یاد کرد. مسآله این پژوهش نگاهی به وضعیت رو به زوال آثار تاریخی برجا مانده از راه آهن سراسری ایران است. روش این تحقیق، بررسی های کتابخانه ای، اسناد آرشیوی، گزارش های مطبوعاتی و تاریخ شفاهی است. پرسش تحقیق آن است که چه آثاری از دوران ساختن راه آهن سراسری ایران باقی مانده که ارزش میراثی و تاریخی دارد و وضعیت اکنون آنها به چه صورت است.

کلیدواژه ها:

میراث تاریخی مازندران ، سوادکوه ، راه آهن ، کامپساکس ، اروپاییان