ارزیابی ژنوتیپ های پیشرفته گندم دوروم بر اساس شاخص های تحمل خشکی

به منظور بررسی شاخص های تحمل خشکی و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی در گندم دوروم، ۲۰ ژنوتیپ پیشرفته گندم دوروم به همراه ۳ شاهد، ارقام زردک و ساجی (شاهدهای گندم دوروم) و رقم سرداری (شاهد گندم نان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در سال ۱۳۹۰-۱۳۸۹ در معاونت موسسه تحقیقاتی-کشاورزی دیم کشور (سرارود) مورد آزمایش قرار گرفتند. بر مبنای عملکرد دیم و آبیاری تکمیلی شاخص های کمی تحمل به خشکی از قبیل میانگین بهره وری، شاخص تحمل، میانگین هندسی بهره وری، میانگین هارمونیک، شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل تنش، شاخص عملکرد و شاخص پایداری عملکرد محاسبه شدند. ژنوتیپ های شماره ۲، ۴، ۸، ۲۱ (ساجی) و ۱۸ دارای بالاترین مقدار شاخص های میانگین بهره وری، میانگین هندسی بهره وری، میانگین هارمونیک و تحمل به تنش بودند. در حالی که ژنوتیپ های شماره ۱۲، ۲۲ (زردک)، ۱۶ و ۱۹ با کمترین مقدار شاخص های حساست به تنش و تحمل دارای حساسیت به خشکی کمتری بودند. تجزیه بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های شماره ۸،۲۱ و ۱۸ در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های میانگین بهره وری، میانگین هندسی بهره وری، میانگین هارمونیک و تحمل به تنش قرار گرفتند و به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی شناسایی شدند. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که از بین ژنوتیپ های مورد مطالعه ژنوتیپ های شماره ۸، ۲۱ و ۱۸ ژنوتیپ های متحمل به خشکی بودند.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، شاخص های تحمل خشکی ، عملکرد دانه ، گندم دوروم