بهینه سازی سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) با استفاده از مدل سازی سطح- پاسخ
محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای زراعی ایران، دوره: 19، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 389
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JFCR-19-2_006
تاریخ نمایه سازی: 26 مهر 1400
چکیده مقاله:
بهینه سازی یکی از راهکارهای موثر مدیریتی برای بهبود کارایی مصرف منابع و کاهش آلودگی های زیست محیطی محسوب می شود. مدل سطح- پاسخ (RSM) مجموعه ای از تکنیک های آماری و ریاضی مورد استفاده برای بهینه سازی نهاده های تولید به شمار می آید. در این مطالعه، بهینه سازی سطوح نیتروژن و آبیاری کینوا با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) انجام شد. این آزمایش با ۱۳ تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ اجرا شد. تیمارها بر اساس سطح پایین و بالای آبیاری (به ترتیب با ۲۵۰۰ و ۷۵۰۰ مترمکعب در هکتار) و نیتروژن (به ترتیب با صفر و ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) تعیین شدند. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص های کارایی نیتروژن و کارایی مصرف آب به عنوان متغیر وابسته مورد اندازه گیری قرار گرفتند و تغییرات این متغیرها با استفاده از مدل رگرسیونی ارزیابی شد. به منظور ارزیابی کیفیت مدل پیش بینی شده از آزمون عدم برازش استفاده شد. مقادیر بهینه کاربرد نیتروژن و آب برای مقادیر مطلوب متغیرهای وابسته شامل عملکرد دانه، بازیافت نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب در سه سناریوی اقتصادی، زیست محیطی و اقتصادی- زیست محیطی بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر جزء خطی و درجه دو بر تمام صفات مورد مطالعه معنی دار بود. اثر متقابل دو عامل نیتروژن و آبیاری تنها بر کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب معنی دار بود. آزمون عدم برازش در مورد هیچ کدام از صفات معنی دار نشد که این امر نشان دهنده ی برازش مطلوب مدل رگرسیون درجه دو کامل بود. بیشترین عملکرد دانه با ۴/۳۸۳۵ کیلوگرم در هکتار برای مصرف ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن و ۷۵۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری به دست آمد. در سناریوی اقتصادی- زیست محیطی کاربرد ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و ۶۰۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری موجب حصول کارایی مصرف نیتروژن با ۹۳/۱۵ کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن خاک، بازیافت نیتروژن ۵۰ درصد، کارایی مصرف آب ۵/۰ کیلوگرم در مترمکعب و ۳۱۲۱ کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه شد. به طور کلی، به نظر می رسد میزان مصرف منابع به ویژه آب و نیتروژن بر اساس سناریوی اقتصادی- زیست محیطی می تواند به عنوان راهکاری مطلوب در توسعه سطح زیر کشت و تولید پایدار کینوا به عنوان گیاهی جدید مد نظر قرار گیرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پرویز رضوانی مقدم
گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سرور خرم دل
گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
هدا لطیفی
دانشجوی دکتری بوم شناسی زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمودرضا فرزانه بلگردی
کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، معاونت خدمات بیمه ای بانک کشاورزی استان خراسان رضوی
سید جلیل داورپناه
دانشجوی دکتری بوم شناسی زراعی، گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :