تاثیر شهرسازی و تغییرکاربری اراضی بر برخی شاخص های کیفیت خاک در حوضه زیارت استان گلستان

امروزه نرخ سریع رشد جمعیت سبب شده تا پوشش طبیعی سطح زمین به خصوص در اراضی جنگلی توسط بشر تخریب و برای تولید محصولات کشاورزی، دامپروری و گردشگری تغییر کاربری داده شود. تغییر کاربری اراضی مهمترین فاکتور مدیریتی موثر بر سلامت وکیفیت خاک به شمار می رود و در این میان، محتوای ماده آلی خاک و تنفس میکروبی می تواند شاخص مناسبی برای کیفیت خاک در نظر گرفته شود. به همین منظور مطالعه ای در منطقه زیارت واقع در استان گلستان با هدف بررسی تغییرات کربن آلی ، تنفس میکروبی و pH در چهار کاربری جنگل، مرتع، کشاورزی و شهری و در دو جهت شمالی و غربی انجام شد. نمونه برداری خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متر و مقایسه نتایج با روش اسپلیت پلات و در قالب طرح کاملا تصادفی در شش تکرار انجا م و کربن آلی، تنفس میکروبی و pH نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مقدار مواد آلی در کاربری های شهر، کشاورزی و مرتع به ترتیب 69 ، 52 و 40 درصد، تنفس میکروبی به ترتیب 26 ، 5 و 22 درصد کاهش نسبت به جنگل نشان داد. همچنین pH به ترتیب 13 ، 14 و 17 درصد افزایش نسبت به جنگل نشان داد. بنابراین می توان نتیجه گرفت در منطقه جنگلی زیارت که به تازگی برای مصارف گردشگری و توریستی مورد بهره برداری بیش از اندازه قرار گرفته، تغییر کاربری از جنگل به مرتع، کشاورزی و شهری سبب کاهش چشمگیری مواد آلی خاک و تنفس میکروبی گشته وخاک سطحی را در برابر فرسایش آسیب پذیر نمود ه و کیفیت و سلامت خاک را متاثر کرده است.

کلیدواژه ها:

تغییرکاربری ارضی ، مواد آلی ، تنفس میکروبی ، شهرسازی ، زیارت ، استان گلستان