آلودگی صوتی در محیط های شهری و تاثیر راهکارهای مدیریتی ترافیک بر محیط زیست شهری (مطالعه موردی: منطقه شش شهرداری تهران)

زمینه و هدف: آلودگی صوتی یکی از مهم­ترین آلاینده­های محیط­زیست در نواحی شهری است که کاهش آن به منظور بالا بردن سطح کیفی زندگی و کم کردن اثرات آن بر سلامت شهروندان، به­عنوان یکی از معضلات زیست محیطی ­شهری بر همگان آشکار است. بزرگ­ترین منبع آلودگی صوتی کلان­شهری مانند تهران، ترافیک شهری و خودروها می­باشند. منطقه شش شهر تهران آلوده­ترین منطقه از لحاظ آلودگی صوتی است، لذا بزرگراه کردستان که با داشتن دیواره صوتی به طول ۵۱۱ متر و مساحت ۳۰۶۶ متر مربع در حاشیه­ی غربی تنها بزرگراه دارای دیواره صوتی در این منطقه است، به­عنوان هدف مطالعه انتخاب شد. روش بررسی: مطالعات اجرایی و احداث دیواره صوتی این بزرگراه توسط اداره کل مهندسی و ایمنی ترافیک در سال ۱۳۹۰ و قبل از تغییر وضعیت تقاطع بزرگراه کردستان- شهید گمنام، از نوع هم­سطح به غیر­هم­سطح انجام گرفت. لذا پس از ایجاد تغییر در تقاطع وضعیت ترافیکی بزرگراه دچار تغییراتی شده و در نتیجه وضعیت آلودگی صوتی منطقه نیز تغییر کرده است. در این مطالعه سعی شد علاوه بر بررسی کلی وضعیت آلودگی صوتی، نقشه­های صوتی بزرگراه در وضعیت­های مختلف، میزان تاثیرگذاری نوع تقاطع بر آلودگی صوتی مناطق مسکونی مجاور و نقش کاهنده­ی دیواره صوتی با وجود تقاطع غیرهم­سطح مدل­سازی شود. جهت انجام این مطالعات نرم­افزار مدلساز Sound plan، دستگاه صوت­سنج و اطلاعات ترافیکی بزرگراه به­کار رفته، موانع موجود از جمله ساختمان­های اطراف بزرگراه، فضای سبز و غیره نیز توسط نرم­افزار مدلساز پردازش شده و از نرم­افزارهای Auto CAD و Arc GIS نیز در تعریف مدل استفاده شده است. یافته ها: نقشه­های مدلسازی شده پس از تهیه شدن در چهار دسته مورد مقایسه قرار گرفتند و دلیل افزایش و کاهش سطح صدا در هر وضعیت بیان گردید. بحث و نتیجه گیری: پس از مقایسات انجام گرفته مشخص شد که با حذف تقاطع هم­سطح دارای چراغ ترافیکی علاوه بر کاهش سطح صدا در ارتفاع ۷/۱ متری، ترافیک وسایل نقلیه نیز روان­تر شده و با توزیع ترازهای صوتی در ارتفاعات مختلف، به دلیل وجود سطوح شیب­دار روزگذر و زیرگذر، در کل تمرکز آلودگی صوتی در ارتفاعات کمتر کاهش یافته است و عملکرد مثبت دیواره صوتی نیز اندکی کاهش یافته است و در پایان نیز راهکارهای مدیریتی محیط­زیست جهت کنترل بیش­تر آلودگی صوتی ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

آلودگی صوتی ، دیواره صوتی ، محیط زیست شهری ، مدیریت محیط زیست ، ترافیک شهری