واکنش هیدرولوژیکی به فعالیت های انسانی و تغییر اقلیم در حوزه آبخیز قلعه شاهرخ

     تعیین سهم اثرات فعالیت­های انسانی و تغییر اقلیم بر تغییر رواناب در حوزه آبخیز به­ منظور مدیریت پایدار منابع آب بسیار حائز اهمیت می ­باشد. در این مطالعه، از هفت روش برای تعیین این سهم در حوزه آبخیز قلعه شاهرخ که اصلی­ ترین سرشاخه رودخانه زاینده ­رود می ­باشد، استفاده شد. این هفت روش را می ­توان به دو دسته شامل روش­های تجربی و الاستیسیته محور تقسیم ­بندی نمود. ابتدا با استفاده از روش پتیت دوره پایه و تغییرات رواناب مشخص شد و سپس با استفاده از روش­های مختلف سهم اثرات تغییر اقلیم و فعالیت­های انسانی بر رواناب در حوزه تعیین گردید. نتایج نشان داد که به ­طور کلی فعالیت­­های انسانی نقشی اساسی در کاهش رواناب در این حوزه داشته اند. بر اساس نتایج به­ دست­ آمده، روش­ های تجربی و روش ­های بودیکو محور فعالیت­های انسانی به ­طور متوسط موجب کاهش رواناب به ­ترتیب به ­میزان ۶۴/۵ درصد (۴۷ تا ۸۲ درصد) و ۷۶ درصد (بین ۷۰ تا ۸۹ درصد) شده است. همچنین سهم تغییر اقلیم در کاهش رواناب در حوزه مورد مطالعه بر اساس روش­های تجربی و الاستیسیته محور به­ ترتیب ۳۵/۵ و ۲۴ درصد بوده است. به­ طور کلی می ­توان نتیجه­ گیری کرد که روش­های الاستیسیته محور به­ علت اینکه علاوه بر بارش و رواناب عوامل دیگر مثل تبخیر-تعرق را مد نظر قرار می ­دهند، روش­های بهتری به­ منظور تعیین سهم اثرات فعالیت­های انسانی و تغییر اقلیم در تغییرات رواناب در حوزه می­ باشند.

کلیدواژه ها:

Climate Change ، Elasticity-based methods ، Emperical methods ، Ghaleh-Shahrokh Watershed ، Human Activities ، Zayandeh-Roud River ، تغییر اقلیم ، حوزه قلعه شاهرخ ، رودخانه زاینده رود ، روش های الاستیسیته محور ، روش های تجربی ، فعالیت های انسانی