بررسی ژنتیکی مقاومت به خشکی در گندم نان با استفاده از روش های گرافیکی GGE bi-plot و مدل AMMI

به منظور مطالعه ژنتیکی تحمل به خشکی در گندم نان از بای پلات داده های دای آلل استفاده گردید. والدین شامل ارقام الوند، بزوستایا، نوید، روشن، گاسپارد، سرداری و شهریار و دورگ های اصلی حاصل از تلاقی آنها در سال زراعی ۱۳۸۷-۱۳۸۶ با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار تحت دو شرایط نرمال و تنش خشکی ارزیابی شدند. تجزیه واریانس تنوع معنی داری بین ژنوتیپ ها برای تمامی صفات مورد بررسی نشان داد. جهت ارزیابی پتانسیل ارقام از روش گرافیکی GGE bi-plot و روش AMMI استفاده گردید. صفات مورد بررسی عبارت بودند از وزن هزار دانه، وزن دانه در بوته، وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته، طول ریشک، طول پدانکل و تعداد دانه در سنبله. برای وزن هزاردانه در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی رقم بک کراس روشن بهترین ترکیب شونده عمومی بود. همچنین ارقام نوید و شهریار بهترین ترکیب شونده های خصوصی برای این صفت بودند به طوری که هیبرید نوید × شهریار بهترین هیبرید شناخته شد، برای سایر صفات هیبرید الوند × سرداری بهترین هیبرید بود. این نتایج بر اساس روش گرافیکی AMMI نیز تایید گردید. همچنین رقم الوند برای وزن هزار دانه بهترین تستر تشخیص داده شد. برای صفت وزن دانه در بوته رقم بک کراس روشن، برای وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته و تعداد دانه در بوته رقم گاسپارد و برای صفات طول ریشک و طول پدانکل ارقام سرداری و الوند دارای بیشترین ترکیب پذیری عمومی بودند.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، تنش خشکی ، دای آلل ، ترکیب پذیری ، بای پلات