بررسی اثرات هوشمندسازی شهری بر اکولوژی شهر

با توجه به روند رو به رشد جمعیت شهرنشین در اقصی نقاط دنیا و به ویژه در کشورهای در حال توسعه، در آینده ای نه چندان دور با جهانی عمدتا شهرنشین مواجه خواهیم شد که جهت برآورده سازی نیازهایشان، زمین شهری را بیش از توان اکولوژیکی اش مورد بهره کشی قرار خواهند داد. رشد فزاینده جمعیت جهان و گرایش عمده به سوی شهرنشینی، ﺁثار فاجعه ﺁمیزی بر محیط و فضاهای شهری داشته است. باید بپذیریم که توسعه فیزیکی و رشد شهرهای ایران، متناسب با نیازهای جامعه شهری بود. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونی هایی را پذیرا شدند. این دگرگونی ها به شکل رشد سریع جمعیت و گسترش فیزیکی شتاب آمیز شهرها و به صورت نامتعادل و ناهماهنگ بوده است. مهمترین مساله ای که در برابر توسعه شهری قرار می گیرد، مکان استقرار آنهاست. اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، حوزه نفوذ، پراکندگی، توسعه فیزیکی و امثال آن اثر قاطعی دارند. نظریه شهر هوشمند که بر پایه پاسخ به مشکلات عدیده شهرنشینان شکل گرفت مباحث پایداری را همچون اختلاط کاربری ها، دسترسی آسان، حفظ محیط طبیعی و ... را در عرصه شهرسازی و برنامه ریزی شهری مطرح ساخت. نظریه شهر هوشمند نکاتی را برشمرد که ضمن حمایت از زندگی نوین شهری بتواند مسائل و مشکلات آن را نیز در قالب رعایت و اجرا تکنیک های شهرسازی نوین در دل شهرهای موجود و در تضاد با پراکنده رویی شهری برطرف سازد. این پژوهش با هدف صرفه جویی در منابع، زمان و انرژی در شهرها، به تبیین مفهوم "هوشمندی" درشهر و شناسایی و معرفی اثرات آن بر اکولوژی شهر پرداخته است. با توجه به موضوع مورد مطالعه، بارویکردی "تحلیلی- توصیفی" به شناخت ویژگی های شهر هوشمند به عنوان شاخص ها پرداخته شده و بامحاسبه امتیاز هر یک از شاخص ها و بررسی و ارزیابی آن ها، موثرترین نتایج حاصل از هوشمندسازی شهرها و اثرات آن بر اکولوژی شهر تعیین می شوند. این پژوهش نشان می دهد نیاز و هزینه اصلی شهرهای هوشمند، ایجاد زیرساخت های شهری گسترده ای است که نه تنها از منظر اقتصادی سودآوری و بهینه سازی را به همراه دارند، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را به طور مطلوب ارتقاء می دهند.

کلیدواژه ها:

شهر هوشمند ، اکولوژی شهری و پایداری شهری