تاثیر دبی و رطوبت اولیه بر ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره در آبیاری جویچه ای

ضریب زبری مانینگ پارامتری پیچیده و اثرگذار در آبیاری جویچه ای است و تعیین دقیق آن به دلیل تغییرات مکانی و زمانی ویژگی های خاک و پارامترهای هیدرولیکی جریان، پیچیده است. بنابراین این تحقیق با هدف تعیین ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره و در رخدادهای اول تا سوم آبیاری انجام شد. در این پژوهش، زبری مانینگ در آبیاری جویچه ای در فازهای پیشروی و ذخیره به ترتیب با استفاده از مدل SIPAR_ID و معادله مانینگ تعیین شد. بدین منظور، مقادیر ضریب زبری در دو تیمار دبی ورودی (به طور متوسط ۲۷/۰ و ۵۳/۰ لیتر بر ثانیه)، دو تیمار دور آبیاری (۵ و ۱۰ روز)، دو مزرعه با بافت خاک متفاوت (E و F) و در سه آبیاری اول تا سوم و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ضریب زبری مانینگ در فازهای پیشروی و ذخیره به ترتیب بین ۰۱۷/۰ تا ۶۳۶/۰ و ۰۱۵/۰ تا ۳۱۷/۰ متغیر بود و مقدار میانگین ضریب زبری در فاز پیشروی بیش تر از فاز ذخیره برآورد شد (به ترتیب ۰۸۳/۰ و ۰۵۴/۰). همچنین ضریب زبری مانینگ با افزایش شماره رخداد آبیاری در هر دو فاز، کاهش یافت. در مزرعه F با توجه به بافت خاک سنگین تر، اختلاف ضریب زبری مانینگ در هر دو فاز در آبیاری اول و دوم نسبت به زمین E کمتر بود. نتایج همچنین نشان داد که ضریب زبری با دبی و رطوبت اولیه خاک رابطه ای معکوس و ضعیف داشت اما دبی نسبت به رطوبت اولیه تاثیرگذارتر بود.

کلیدواژه ها:

آبیاری سطحی ، دور آبیاری ، معادله مانینگ ، SIPAR