بررسی تنوع ژنتیکی جمعیتهای گونه Quercus brantii Lindl. با استفاده از نشانگرهای نیمه تصادفی ISJ

ارزیابی تغییرات ژنتیکی در درختان، نتایج مهمی در حفاظت از منابع ژنتیکی دارد و استفاده از نشانگرهای مولکولی بهترین روش برای شناسایی تنوع ژنتیکی است. در این مطالعه برای اولین بار تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی ۱۰ جمعیت گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی ISJ (Interon-exon Splice Junction) در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق، تعداد ۵۰ نمونه از پایه های مختلف گونه بلوط ایرانی و ۱۰ آغازگر ISJ شامل آغازگرهای IT وET با تعداد نوکلئوتید متفاوت استفاده شد .(Panjoo et al., ۲۰۱۴) تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد تنوع ژنتیکی درون جمعیتها با ۷۶ درصد بیشتر از تنوع بین جمعیتها به میزان ۲۴ درصد با استفاده از نرم افزار GenALEx ۶.۵ بود. مقدار ضریب تمایز ژنتیکی (FST) و جریان ژنی (Nm) به ترتیب ۰/۱۱۴ و ۱/۹۳۸ بدست آمد. همچنین آغازگرها ۱۹۱۱ باند ایجاد کردند که حدود ۱۸۹۳ باند چند شکل بودند. بیشترین تعداد باند چندشکل مربوط به جفت آغازگر IT ۱۰-۳, IT ۱۰-۶ با ۵۲۳ باند و کمترین تعداد باند چندشکل برای جفت آغازگر IT ۱۰-۱, IT ۱۰-۳ با ۴۲۸ باند بود. همچنین بیشترین و کمترین میزان اطلاعات چند شکلی (PIC) به ترتیب مربوط به جفت آغازگرهای ET ۱۵-۳۴, ET ۱۵-۳۵ به میزان ۰/۹۵ و ET ۱۵-۳۳, ET ۱۵-۳۴ به مقدار ۰/۹۰ است. دندروگرام افراد جمعیت گونه بلوط ایرانی با استفاده از ضریب تشابه جاکارد بر پایه روش UPGMA در نرم افزار NTSYSpc ۲.۱۰e رسم شد. افراد جمعیتهای گونه بلوط ایرانی در دو گروه اصلی خوشه بندی شدند که نمونه شماره چهار از جمعیت کاکارضا در یک گروه و دیگر نمونه ها از جمعیتهای دیگر در گروه دیگری قرار گرفتند. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از نشانگرهای نیمه تصادفی ISJ برای تفکیک نمونه های متفاوت از جمعیتهای مختلف گونه بلوط ایرانی مناسب است.

کلیدواژه ها:

آغازگر ، بلوط ایرانی ، نشانگرهای مولکولی ، Interon-exon Splice Junction