ارزیابی هیدرولیکی روشهای برحسب درخواستدر شبکه های آبیاری (مطالعه موردی: کانال عقیلی شرقی)

یکی از دلایل عملکرد ضعیف سامانه های آبیاری، توزیع نامناسب آب تحویلی به کشاورزان است .[۱] در ده ههای اخیر لزوم تغییر نوع مدیریت در برنامه ریزی تحویل و توزیع آب در شبکه های آبیاری موجود از روش گردشی به روش برحسب درخواست، برای بالابردن سطح انعطاف پذیری کشاورزان در عوامل تحویل آب، مطرح شده است. . اما یکی از چالش هایی که در زمینه بهره برداری کانالها وجود دارد، رفتار غیرماندگار جریان در اثر عملیات بهره برداری میباشد به خصوص زمانی که تعداد درخواست ها در شبکه افزایش می یابد. با توجه به ناپایدار بودن جریان، میزان تحویل آب به آبگیرها، ممکن است با مازادیا کمبود قابل توجهی همراه باشد و برنامه ریزی در مورد شدت جریان تحویلی مورد نظر حاصل نشود. لازم است تفاوت میزان آب تحویلی و برنامه ریزی شده با استفاده از ابزارهای مناسب تعیین گردد. در این تحقیق ابتدا برنامه ریزی با سه روش برحسب درخواست با دو عامل متغیر از سه عامل تحویل، برای کانال مورد مطالعه که کانال عقیلی شرقی است صورت پذیرفته و سپس ۱۲ سناریو به صورت افزایشی و کاهشی در دبی ورودی کانال برای روشهای برحسب درخواست منتخب، تعریف شده است. با بررسی این ۱۲ سناریو نتیجه شده است با اینکه رفتار هیدرولیکی جریان با افزایش انعطاف پذیری و پیچیدگی عملیات بهره برداری، بخصوص در بازه های زمانی کوتاه تر باعث ایجاد امواج غیرماندگار شده است، اما چنانچه دستورالعمل های بهره برداری و عملیات تنظیم سازه ها طبق توصیه های صورت گرفته به خوبی انجام شود، عملکرد هیدرولیکی کانال، در گزینه های مختلف انعطاف پذیری، تفاوت چندانی ندارد و معیارهای تقسیم بندی انعطاف پذیری روشهای تحویل بر حسب درخواست، صرف نظر از رفتار هیدرولیکی جریان در کانال به جای خود معتبر بوده و تحت تاثیر قرار نمی گیرند.

کلیدواژه ها:

برنامه تحویل و توزیع آب ، روشهای بر حسب درخواست ، جریان غیرماندگار ، مدلهای هیدرولیکی