معیار آستانه ی حرکت ذرات رسوبی در مجاری بسته با مقطع مربع شکل

نهشته شدن رسوب در سازه های انتقال آب، از جمله سیفون معکوس، باعث کاهش سطح مقطع جریان و همچنین افزایش زبری می­شود که در نتیجه کاهش آبدهی سازه را به دنبال خواهد داشت. به منظور عملکرد صحیح سازه، ضروری است تا این سازه طوری طراحی گردد تا از تجمع رسوب در مسیر انتقال آب جلوگیری کند و یا در صورت نهشته شدن بتوان با ایجاد شرایط لازم رسوبات را تخلیه کرد. از جمله روش­های جلوگیری از نهشته شدن رسوب و یا خروج آن ها، منظور نمودن سرعت جریان بیش از سرعت آستانه­ی حرکت ذرات می­باشد. تاکنون مطالعات زیادی برای تعیین آستانه­ی حرکت ذرات رسوبی در بستر یا بدنه­ی کانال­ها انجام شده است ولی در خصوص جریان در مقاطع بسته از جمله سیفون معکوس مطالعه­ی اندکی صورت گرفته است. در تحقیق حاضر ابتدا با استفاده از آنالیز ابعادی رابطه­ی کلی برای شرایط آستانه­ی حرکت ذرات در مقاطع مربع ایجاد شد. سپس با احداث مدل آزمایشگاهی و به کار بردن پنج نمونه رسوب غیر چسبنده با اندازه ۵/۰، ۷/۰، ۱، ۲ و ۲/۳ میلی­متر تحت چهار شیب متغیر ۰، ۸، ۱۶ و ۲۴ درجه آزمایش­های لازم انجام گرفت. نتایج به صورت منحنی­هایی ارائه شده است. با به کار بردن این منحنی­ها می­توان سرعت آستانه­ی حرکت را در مقاطع تحت فشار مربعی به دست آورد. همچنین کاربرد نتایج این تحقیق در تعدادی از سیفون­های معکوس استان خوزستان ارائه شده است

کلیدواژه ها:

آستانه ی حرکت ذرات رسوب ، مجاری انتقال مربع شکل ، سیفون معکوس ، کنترل رسوبگذاری