مبانی و اصول اخلاقی اسلام در مددکاری اجتماعی اسیران جنگی

دین مبین اسلام در عرصه های مختلف حیات اجتماعی، از جمله در حوزه ی پدیده ی جنگ و تبعات ناشی از آن، بر لزوم رعایت اخلاق، آن هم درتمامی ابعاد آن تاکید داردیکی. از نتایج ناخوشایند جنگ و منازعه، ایجاد آسیبهای مختلف روحی و جسمی برای طرفین شرکت کنندگان در جنگ و سایر افرادی است که به صورت ضمنی، از تبعات ناشی از آن صدمه می بینند. از جمله مهمترین این گروه ها، اسیران جنگی هستند که باید با آنها رفتاری انسانی و اخلاق مدارانه صورت پذیرد. حوزه ی مددکاری اجتماعی مرتبط با اسیران بازمانده از جنگ، از عرصه های متعالی مرتبط با اخلاق در جهاد اسلامی است که در آموزه های آیین وحدانی، بدان توجه شده و بر رعایت آن، تاکید گردیده است. استخراج این اصول و دستورالعمل ها و عمل بر اساس آن، از جمله مهمترین اقداماتی است که باید سرلوحه سازمانها و نهادهای اجتماعی کشورهای اسلامی قرار گیرد. در این نوشتار با استفاده ازروش توصیفی-تحلیلی و با بررسی معارف قرآن و روایات معصومان(ع)، ضمن تبیین مهمترین مبانی اخلاقی اسلام در مددکاری اجتماعی اسیران جنگی، مشتمل بر: »نگرش ویژه ی اسلام براسرای دشمن«، »فطری بودن گرایش به اخلاق در انسانها« و »هدف بودن اخلاق نسبت به بعثت انبیاء (ع،) «ضوابط و اصول اخلاقی در این حوزه، همچون: »اصالت آزاد نمودن اسیر در اسلام«، »نهی از آزار و شکنجه«، »ضرورت حفظ کرامت و شان اسیر«، »لزوم اطعام و رفتار مناسب«، »نهی از کنیز گرفتن دختر پادشاهان و بزرگان«، »نهی از گذرانیدن اسیر و کنیز از کنار جنازهی بستگان«، »ضرورت برخورد عادلانه با اسیر«، »لزوم رسیدگیهای پزشکی-درمانی« و»ممنوعیت جدایی بین مادر و فرزند« مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

اخلاق اسلامی ، اسیر جنگی ، مددکاری اجتماعی ، مبانی ، اصول