شناسایی مکان های ژنی موثر بر مولفه های جوانه زنی در جمعیت لاین های خویش آمیخته نوترکیب برنج ایرانی (. Oryza sativa L) تحت تنش های خشکی و شوری

به منظور مکان ­یابی QTL­های مرتبط با تنش­های اسمزی در مرحله جوانه ­زنی و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی صفات ۷۴ لاین نسل هشتم تلاقی اهلمی ­طارم × ندا در دانشگاه گنبدکاووس در سال ۱۳۹۶ موردمطالعه قرار گرفتند. نقشه پیوستگی بر اساس ۴۰ نشانگر SSR، ۱۶ نشانگر ISSR (با ۷۶ آلل تکثیر­شده چند شکل)، دو نشانگر IRAP (۷ آلل تکثیر­شده چند شکل) و یک نشانگر iPBS (با ۳ آلل تکثیر­شده چند شکل) روی ۷۴ فرد جمعیت F۸، نشانگرها را به ۱۲ گروه پیوستگی متعلق به ۱۲ کروموزوم برنج با طول نقشه برابر با ۱۴۹۱ سانتی­ مورگان و فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر با ۱۳.۰۷ سانتی­ مورگان منتسب کرد. مولفه های جوانه ­زنی شامل درصد جوانه­ زنی، طول کلئوپتیل، طول ریشه­ چه و طول ساقه­ چه ثبت شد. در شرایط نرمال ۹ مکان ژنی ردیابی شد. برای طول ریشه­ چه پنج مکان ژنی روی کروموزوم­های ۳، ۵، ۶ و ۷ و برای طول ساقه ­چه چهار مکان ژنی شناسایی شد که روی کروموزوم­های ۱، ۵ و ۷ قرار داشتند. دو مکان ژنی در شرایط وجود مانیتول برای طول کلئوپتیل روی کروموزوم ۶ ردیابی شد. برای طول ریشه ­چه هفت QTL ردیابی شد که روی کروموزوم­های ۳، ۴، ۶ و ۷ قرار داشتند. برای طول ساقه­ چه چهار مکان ژنی روی کروموزوم­های ۴ و ۶ ردیابی شد که بین ۸ تا ۱۱ درصد از تنوع فنوتیپی صفت را توجیه کردند. دو مکان ژنی برای طول ریشه­ چه روی کروموزوم­های ۵ و ۸ ردیابی شد دراین بین qRASA-۸ توانست ۱۴.۹ درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کند. برای طول ساقه­ چه نیز شش مکان ژنی ردیابی شد که روی کروموزوم­های ۵، ۷ و ۸ قرار داشتند و به ترتیب ۸.۷۵، ۹.۱۵، ۱۱.۲۵، ۹.۸، ۱۳.۶ و ۱۵.۷ درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کردند. در تنش حاصل خشکی حاصل از پلی ­اتیلن ­گلایکول نیز یک مکان ژنی برای درصد جوانه زنی روی کروموزوم ۲ و در موقعیت ۷۸ سانتی­ مورگان از ابتدای کروموزوم ردیابی شد که ۱۰.۳ درصد از تنوع فنوتیپی صفت را توجیه کرد.

کلیدواژه ها:

پلی اتیلن گلایکول ، شوری ، مانیتول ، نقشه پیوستگی ، QTL