تاثیر مدیریت کلش کلزا و کود نیتروژن بر عملکرد گندم و برخی از ویژگی های خاک

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و بقایای گیاهی کلزا بر عملکرد گندم و بهبود برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک در تناوب کلزا- گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب کرت­های خرد شده نواری در سه تکرار به مدت چهار سال زراعی (۱۳۹۳-۱۳۸۸) در ایستگاه تحقیقاتی چهارتخته شهرکرد انجام شد. تیمارها شامل سه سطح نیتروژن (صفر:N۱، ۲۵ : N۲و۵۰ : N۳ کیلوگرم در هکتار) به­عنوان عامل اصلی و چهار سطح مدیریت بقایای گیاهی کلزا (M۱: جمع آوری کاه و کلش و خارج کردن از سطح کرت ها، M۲: به زیر خاک بردن بقایای گیاهی موجود با گاو آهن برگرداندار، M۳: مخلوط کردن بقایای گیاهی موجود توسط دیسک با خاک سطحی و :M۴مخلوط کردن بقایای گیاهی توسط دیسک با خاک سطحی و سپس به زیر خاک بردن با گاو آهن برگرداندار) به­عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر سال روی عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزار دانه معنی­دار شد. بیشترین مقادیر این صفات از سال دوم برداشت گندم حاصل شد. اثر نیتروژن روی عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد پروتئین، نیتروژن اندام هوائی و وزن هزار دانهتفاوت معنی­دار ایجاد نمود. حداکثر مقدار این صفات به­ترتیب به­میزان ۱۰۰۶۱، ۳۹۷۵ کیلوگرم در هکتار، ۱۹%، ۹/۲ درصد و ۷/۳۸ گرم از تیمار N۲ بدست آمد.اثر مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، کربن آلی خاک و وزن هزار دانه معنی­دار شد. بیشترین میزان این صفات به ترتیب به میزان ۱۰۴۴۱ و ۴۱۸۶ کیلوگرم در هکتار، ۴/۳۶% ، ۷۷/۰ % و۷/۳۸ گرم از تیمار از تیمار M۲ حاصل شد. اثر متقابل نیتروژن در بقایا روی عملکرد دانه و وزن هزار دانه معنی دار بود. بیشترین مقادیر این صفات از تیمار N۲M۲ بدست آمد. با توجه به نتایج این آزمایش می­توان از تیمار N۲M۲ برای کشت گندم بعد از کلزا در منطقه شهرکرد و مناطق با شرایط خاک و اقلیم مشابه استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

کربن آلی ، پروتئین ، شاخص برداشت ، عملکرد بیولوژیک