تحلیل روند و نقطه شکست در سری های فصلی شاخص خشکسالی SPI در ایران

خشکسالی به­عنوان کمبود بارش نسبت به میانگین بلند­مدت بارش در یک دوره زمانی، می­تواند تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار گیرد. بررسی تغییرات خشکسالی می­تواند ابزاری مفید برای مدیریت منابع آب باشد. در این مطالعه برای بررسی روند خشکسالی در ایران از داده­های بارش ماهانه ۱۱۹ ایستگاه هواشناسی طی دوره آماری ۱۳۹۰- ۱۳۶۶ استفاده شد و بر اساس آن­ها، شاخص شدت خشکسالی SPI در فصل­های مختلف سال محاسبه شد. برای تحلیل روند و نقطه شکست به­ترتیب از آزمون­های من - کندال و پتی استفاده شد. نتایج آزمون پتی نشان داد که در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به­ترتیب ۲۷،۴۲، ۳۵ و ۱۶ ایستگاه دارای نقاط دارای شکست می­باشند که به وضوح بیان می کند عدم در نظرگرفتن تحلیل نقطه شکست در آزمون روند می­تواند منجر به اشتباهات غیرقابل اغماض در نتایج شود. تحلیل نتایج بررسی روند بیانگر آن است که در فصل­های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به­ترتیب در ۱۰،۴، ۸ و ۹ ایستگاه روند افزایشی و در ­۶ ،۰،۱ و ۲ ایستگاه روند کاهشی وجود دارد. به­علاوه بررسی توزیع مکانی نشان می­دهد که عمده ایستگاه­هایی که شاخص SPIآن­ها در فصول مختلف سال دارای روند می­باشند در بخش­های غربی کشور واقع شده­اند به­طوری­که در این قسمت در فصل بهار روند کاهشی و در فصل تابستان و زمستان روند افزایشی دیده می شود لیکن در فصل پاییز الگوی مکانی خاصی وجود ندارد.    

کلیدواژه ها:

پتی ، تغییر اقلیم ، خشکسالی ، شاخص بارش استاندارد ، من – کندال