زمینه ها و راهکارهای کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 604

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NASH-28-105_001

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

بسیاری از کشورهای صادرکننده نفت در واکنش به چالش های ناشی از وابستگی به درآمدهای نفتی اقدامات مختلفی را در پیش گرفته اند که وضع قواعد مالی یکی از آنهاست. در ایران نیز قواعد مالی مختلفی برای کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت عمدتا در قالب قوانین برنامه های توسعه پنج ساله به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. بررسی های انجام شده در تحقیق حاضر نشان دهنده ضعف در مبانی نظری قواعد مالی وضع شده و موفق نبودن در دستیابی به اهداف مورد نظر این قواعد مالی است. سازوکار ورود منابع نفتی به بودجه و باز بودن راه برای تغییر نرخ ارز در تراز کردن منابع و مصارف بودجه و نبود انگیزه کنترل مخارج در دولت و مجلس شورای اسلامی را می توان به عنوان عوامل اصلی شکست قواعد مالی در ایران عنوان کرد. با در نظر گرفتن تجربیات قبلی کشور در وضع قواعد مالی و با فرض وجود اراده برای تجدید ساختار بودجه دولت و نفت ، این مقاله به ارائه چارچوبی برای تنظیم قاعده مالی برای کاهش وابستگی بودجه دولت به منابع حاصل از نفت پرداخته و بر مبنای داده های عملکرد بودجه در طول دوران برنامه های پنج ساله چهارم و پنجم توسعه (۱۳۹۴-۱۳۸۴) شبیه سازی انجام شده است. اساس این پیشنهاد، کنترل کسری بودجه بدون نفت است و قاعده مالی پیشنهادی مقاله حاضر، وابسته کردن رشد سمت مصارف به رشد سمت منابع غیرنفتی در بودجه است. مطابق شبیه سازی انجام شده در صورت تصویب و رعایت این قاعده، کسری تراز عملیاتی ۵۸ هزار میلیارد تومانی در پایان برنامه پنجم توسعه به مازاد تراز عملیاتی حدود ۱۰ هزار میلیارد تومانی تبدیل می شد و هزینه های دولت نیز در سقف حدود ۱۰۲ هزار میلیارد تومان کنترل می شد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمد قاسمی

استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

سیدمحمدهادی سبحانیان

استادیار گروه آموزشی مدیریت بازرگانی، دانشکده

داریوش ابوحمزه

سرپرست دفتر مطالعات بخش مالیه عمومی، مرکز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آتشبار، توحید (۱۳۹۴). «ضرورت تعیین قواعد مالی برای منابع و ...
  • ارشدی، علی و حبیب موسوی (۱۳۹۳). «بررسی تاثیر شوک های ...
  • اطلاعات و داده های آماری وزارت امور اقتصادی و دارایی ...
  • اوز اسکی، رولاند و دیگران (۱۳۸۹). تدوین و اجرای سیاست ...
  • صمدی، سعید، ابوالفضل یحیی آبادی و نوشین معلمی (۱۳۸۸). «تحلیل ...
  • قاسمی، محمد و پریسا مهاجری (۱۳۹۴). «بررسی رفتار چرخه ای ...
  • قانون برنامه ششم توسعه ...
  • کمیجانی، اکبر، سیدمحمدهادی سبحانیان و سعید بیات (۱۳۹۱). «اثرات نامتقارن ...
  • مهرآرا محسن و کامران نیکی اسکویی (۱۳۸۵). «تکانه های نفتی ...
  • هادی زنوز، بهروز و میثم پیله فروش (۱۳۹۳). «حساب ذخیره ...
  • Alesina, A., F. Campante and G. Tabellini (۲۰۰۸) ."Why is ...
  • Bjerkholt O. and I. Niculescu (۲۰۰۲). "Fiscal Rules for Economies ...
  • Cicek, Deniz and Ceyhun Elgin (۲۰۱۱). "Cyclicality of Fiscal Policy ...
  • Cordes, T., T. Kinda, P. Muthoora and A. Weber (۲۰۱۵). ...
  • Davis G .A. (۱۹۹۵). "Learning to Love the Dutch Disease: ...
  • Debrun X. and M Kumar (۲۰۰۷). Fiscal Rules, Fiscal Councils ...
  • Federer, J. Peter (۱۹۹۶). "Oil Price Volatility and the Macroeconomy". ...
  • Gavin, M. and R. Perotti (۱۹۹۷). Fiscal Policy in Latin ...
  • Hant, B (۲۰۰۶). Oil Price Shocks: Can They Account for ...
  • Lane, P. (۱۹۹۸). "On the Cyclicality of Irish Fiscal Policy", ...
  • (۲۰۰۳). "The Cyclical Behavior of Fiscal Policy: Evidence from the ...
  • Ossowski Rolando and Håvard Halland (۲۰۱۶). Fiscal Management in Resource-Rich ...
  • Pascal Jacquinot, Mika Kuismanen, Ricardo Mestre and Martin Spitzer (۲۰۰۹). ...
  • Rene, T. (۲۰۱۲). "Do National Numerical Fiscal Rules Really Shape ...
  • Rogoff. K. (۱۹۹۰). "Equilibrium Political Budget Cycles", American Economic Review, ...
  • Schaechter, A., T. Kinda, N. Budina and A. Weber (۲۰۱۲). ...
  • Tornell A. and PR Lane (۱۹۹۹). "The Voracity Effect", American ...
  • Sovereign Wealth Fund Institute report ( ۲۰۱۷) ...
  • Victor Lledo, Sungwook Yoon, Xiangming Fang, Samba Mbaye and Young ...
  • نمایش کامل مراجع