تبیین رویکرد نظام حقوقی ایران در موضوع قتل ترحم آمیز

قتل ترحم آمیز یا اتانازی یکی از موضوعاتی است که خصوصا در نیم قرن اخیر مورد بحث محافل حقوقی، پزشکی، اخلاقی و مذهبی قرارگرفته است. هدف اصلی از ارتکاب این نوع قتل، رهانیدن بیمار صعب العلاج از درد و رنج می باشد و بدین خاطر اتانازی به معنای قتل ترحم آمیز یا مرگ آسان به کار می رود. در حال حاضر این موضوع در محافل مذکور مطرح است که ایا پزشک این حق را دارد که بیمار صعب العلاج را با درخواست او یا در مواردی بدون درخواست او به انگیزه رهایی از درد و رنج به قتل برساند. در این خصوص دیدگاه های متفاوتی بین متخصصان علم اخلاق، پزشکان، حقوق دان ها و عالمان مذهبی کشورهای مختلف با توجه به نظام سیاسی، فرهنگی و دینی حاکم بر آنها وجود دارد، و هریک از بعد تخصصی خود به بررسی موضوع پرداخته اند. در این میان در کشور ایران، با توجه به اینکه قتل ترحم آمیز یک موضوع تقریبا جدید می باشد و فکر و طرح آن از کشورهای اروپایی برخاسته است، اطلاعات کامل و به تبع آن، نظرات و دیدگاه های جامعی وجود ندارد. اما آنچه که در رویه نظام کیفری ایران مشاهده می شود این است که جرم خاصی تحت عنوان قتل ترحم آمیز پیش بینی نشده است. انگیزه ترحم نسبت به مقتول در کشتن وی و یا فشارهای روانی یا اقتصادی ناشی از نگهداری فرد بیمار و ناتوان نیز هیچ گونه عذر قانونی یا کیفیت مخففه ای در این گونه قتل ها برای قاتل فراهم نمی آورد. این تحقیق با هدف تبیین و ارزیابی مفهوم اتانازی وانواع آن و با رویکردی توصیفی تحلیلی، موضوع مورد بحث را در نظام حقوقی ایران تشریح می نماید.

کلیدواژه ها:

قتل ترحم آمیز ، بیمار صعب العلاج ، اتانازی ، مرگ اسان ، درد و رنج