جدا سازی تعدادی از باکتری‌های سلولولیتیک بومی و بررسی سیستم آنزیم سلولازی آنها برای تجزیه ضایعات لیگنو سلولزی

باکتری­های سلولولیتیک با داشتن سیستم آنزیم سلولازی نقش مهمی در تجزیه ضایعات لیگنوسلولزی و تسریع فرایند کمپوست سازی دارند. به همین منظور تحقیقی روی تعدادی از باکتری­های سلولولیتیک در بخش تحقیقات بیولوژی موسسه تحقیقات خاک و آب انجام شد. پس از نمونه­برداری از منابع مختلف بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی جدایه­ها و آزمون اولیه سلولولیتیک بودن باکتری­ها روی محیط اختصاصیB.H.M  اقدام و تعداد 28 جدایه با قدرت سلولازی جداسازی و خالص سازی شد. کشت نقطه­ای روی محیط کشت اختصاصی و مشاهده قطر هاله به عنوان شاخص سلولولیتیک بودن جدایه­ها منجر به تفکیک 12 جدایه با هاله بزرگ.شد. بیشترین قطر هاله از جدایه  MAL به میزان 31 میلیمتر و کمترین قطر هاله از جدایهHSE  به میزان هشت میلیمتر بود. بیشترین نسبت قطر هاله به کلنی در جدایهTER  و کمترین نسبت در جدایه CPL مشاهده شد. اندازه­گیری تولید آنزیم­های سه گانه سلولازی اندو گلوکاناز، بتا گلوکزیداز و اگزوگلوکاناز 12 جدایه منتخب از 28 جدایه با توان سلولازی نشان داد که کمترین مقدار اندوگلوکاناز در جدایه SAD به میزان 17/0 و بیشترین مقدار از جدایه NTL به میزان 55/2 واحد آنزیمی بود. بیشترین فعالیت آنزیمی بتا گلوکزیداز مربوط به جدایه NTT به میزان 31/0 واحد آنزیمی و اگزوگلوکاناز در جدایهHPN  به میزان 35/0 واحد آنزیمی و کمترین میزان در جدایه BSB به میزان 18/0 واحد آنزیمی اندازه گیری شد. تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین فعالیت جدایه با بیشترین و کمترین فعالیت سه گانه سلولازی به ویژه آنزیم اندوگلوکاناز از نظر آماری در سطح یک درصد معنی­دار شد. بین قدرت سلولازی با ترکیب آنزیمی ارتباط مستقیم می­باشد به نحوی که جدایه NTT  علاوه بر تولید بیشترین فعالیت آنزیم بتا گلوکزیداز و مجموع فعالیت سه آنزیم (21/3 واحد آنزیمی) از نظر تولید اندوگلوکاناز و اگزوگلوکاناز به ترتیب در رده دوم و سوم قرار گرفت و با نام Bacillus methyltrophicus شناسایی و ثبت شد.

کلیدواژه ها:

آنزیم سلولاز ، باکتری ، هیدرولیز آنزیمی ، ضایعات لیگنوسلولزی