رهیافت های جدید در بررسی تطبیقی نتایج دانه بندی لیزری و هیدرومتری رسوبات ریزدانه (مطالعه موردی: لس های استان گلستان)

لس‌ها رسوبات بادرفتی سست با مقدار زیاد سیلت‌ درشت، بدون لایه‌بندی و با قابلیت نفوذپذیری بالا هستند که عمدتا به رنگ زرد تا قهوه‌ای کمرنگ دیده می­شوند. استان گلستان واقع در شمال­خاور ایران یکی از گسترده‌ترین پهنه‌های لسی ایران است که به‌عنوان حلقه ارتباطی بین لس‌های آسیای مرکزی و اوراسیا شناخته می­شود. در این پژوهش خصوصیات بافتی و مقادیر سیلت و ماسه و رس در دو روش دانه‌بندی الک- هیدرومتری و لیزری در ایستگاه­های شانزده­گانه نمونه­برداری مقایسه می­شود. نتایج همبستگی بین ماسه، سیلت و رس اندازه­گیری شده توسط دو روش حاکی از تفاوت در نسبت مقادیر ذرات می­باشد. همبستگی ضعیفی بین نتایج الک- هیدرومتری و لیزری در رسوبات لسی استان گلستان وجود دارد و بجز ماسه رگرسیون مقدار خیلی­ضعیف در بخش سیلت و رس را نشان می­دهد که دلیل آن را می­توان تفاوت در اصول اندازه­گیری دانست. از آنجایی که تجزیه و تحلیل هیدرومتری بر اساس سرعت رسوب ذرات است، سرعت بصورت ثابت فرض شده، چگالی ذرات برابر ذره کوارتز مـحسوب شده و ذرات به صـورت کروی و صاف در نـظر گرفته می­شود. هم­چنین نتایج نشان داد مقدار ذرات رس در آنالیز هیدرومتری بسیار بیش­تر از نتایج آنالیز لیزری است که به  دلیل کانی­شناسی متفاوت ذرات رس  می­باشد. در روش هیدرومتری این موضوع موجب تخمین بیش از حد ذرات صفحه­ای شکل می‌شود. دستگاه آنالیز لیزری قطر متوسط ذرات را اندازه­گیری می­کند اما الک اندازه قطر بزرگ ذرات را به ما می­دهد. همین موضوع موجب تفاوت اندازه­گیری ذرات در اندازه ماسه می­شود.

کلیدواژه ها:

لس ، الک- هیدرومتری ، دانه بندی لیزری ، گلستان