اظهارنظر کارشناسی درباره: «طرح رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی»

طرح «رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزشی همگانی کشور» به شماره ثبت ۶۵۸ مورخ ۳ / ۷ / ۱۳۹۸ به صورت عادی اعلام وصول شد. این طرح با هدف تحقق مطالبات مقام معظم رهبری درخصوص ایجاد تنوع در آموزش زبانهای خارجی در نظام آموزش و پرورش، در پی آن است تا آموزش زبان انگلیسی و نیز سایر زبان های خارجی را با همکاری کشورهای خارجی طرف تفاهم به آموزشگاه های آزاد واگذار کند و هزینه ارائه آموزش ها را نیز خانواده ها پرداخت نمایند. در این گزارش از دو وجه حقوقی و کارشناسی بهویژه در راستای ایجاد تنوع در آموزش زبان های خارجی در نظام آموزش و پرورش به بررسی طرح مذکور پرداخته شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که مفروض های طرح همچون عدم نیاز به آموزش زبان انگلیسی برای هنرآموزان فنی وحرفه ای و عملکرد بهتر آموزشگاه های آزاد نسبت به مدارس فاقد پشتوانه پژوهشی است. عنوان طرح دال بر رفع انحصار از زبان انگلیسی دارد، اما متن طرح در پی ارجاع آموزش زبان های خارجی از مدارس به آموزشگاه های آزاد است، ازاین رو طرح، هدف مقنن از رفع انحصار زبان انگلیسی و تنوع بخشی به آموزش زبان های خارجی و تحقق مطالبات رهبری را تامین نمی کند. نتیجه این طرح، رشد بیرویه موسسات آموزش های زبان خارجی، کژکارکردهای احتمالی تربیتی و پرورشی، کاهش عدالت آموزشی از حیث عدم امکان دسترسی دانش آموزان مناطق محروم، برون سپاری بخشی از نظام آموزش و پرورش رسمی به بخش خصوصی و امکان ایجاد چالش های امنیتی از حیث ورود کنسرسیوم های خارجی به نظام آموزشی کشور می باشد. افزون بر این، اجرای طرح مذکور باعث پرداخت بخشی از هزینه های آموزش و پرورش توسط والدین و تعمیق شکاف آموزشی میان مناطق برخوردار و کم برخوردار خواهد شد و ازاینرو طرح مغایر اصل سوم و اصل سیام قانون اساسی است.
درحال حاضر، براساس سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، ارائه آموزش زبان انگلیسی در مدارس به صورت انتخابی (نیمه تجویزی) می باشد و امکان ارائه زبان های خارجی فرانسه، آلمانی، اسپانیولی، ایتالیایی و روسی نیز وجود دارد. بنابراین با توجه به اشکالات فوق، رد کلیات طرح «رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزشی همگانی کشور» پیشنهاد می شود و با تاکید بر ضرورت ایجاد تنوع در آموزش زبانهای خارجی ازجمله زبان روسی،  آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، اسپانیولی و چینی راهکارهایی در این خصوص در متن گزارش ارائه شده است.