اصلاحات نهادی به منظور ارتقای ظرفیت سیستم حکمرانی آب برای انطباق با شرایط جدید آبی (۲)

طبق تحلیل قوانین دائمی و سنواتی حوزه آب در بخشهای کشاورزی و شرب و خدمات، سازوکارهای پنهانی که در زیرلایه های نهادهای رسمی متناظر با قوانین شکل دهنده آنها که به منابع آب کشور آسیب رساندند، شناسایی شدند. از لحاظ سیستم قوانین جاری و دائمی کشور، مشخص است که هیچگونه پاسخ متناسبی به تغییرهای وارده به سیستم (بحران آب) داده نشده است. همچنین درنتیجه رفتارهای متناقض ازسوی نهادهای رسمی، نگرش های مخربی در نهادهای غیررسمی مبنیبر عدم حفاظت منابع آب شکل گرفته است. بنابراین با توجه به نتایج ارزیابی صورت گرفته، مشخص شد که ظرفیت یادگیری ساختار حاکم بر مدیریت منابع آب بسیار پایین است و از این منظر تنها حلقه یگانه یادگیری برای این سیستم قابل تصور است. همچنین این سیستم از ظرفیت بسیار پایینی برای سازگاری با تغییرات برخوردار بوده و همیشه به دنبال راه حل های مقطعی و مهندسی برای کنترل شرایط رفته است. این
سیستم مدیریتی توانایی سازگاری و تجدید سازماندهی خود را در مقابل تغییر به صورت درون زا ندارد. در این گزارش براساس دریافت های حاصل از نتایج تحلیل، با هدف ارائه راه حل های نهادی برای بهبود وضعیت منابع آب، چارچوب پیشنهادی برای اصلاح مکانیسم های پنهان در قوانین در قالب تجویزات نهادی ارائه خواهد شد. این تجویزات در دو سطح داخل و خارج از حوزه آب ارائه می شوند. به ویژه، یک چارچوب ارزیابی برای بررسی طرح ها و لوایح در مجلس شورای اسلامی از منظر تاثیرگذاری بر مکانیسم های تشدیدکننده مصرف آب پیشنهاد شده است. در انتها، مجموعه اقدام های زیر به عنوان اصلاحات نهادی در حوزه آب مطرح شده اند: اصلاح سازوکارهای پنهان و مخرب در قوانین، تغییر در
نظام قوانین آبی از سراسری به منطقه ای، رعایت الزامات و محدودیت های منابع آب در قوانین فصلی و سنواتی، تغییر در روح و ماهیت قانونگذاری از توسعه تکنولوژی محور عرضه آب به سمت مهار پیشرانه ای توسعه در جهت مدیریت تقاضا، و استقرار نظام حسابداری آب.