تحلیل فضایی شاخص­های شهر پایدار در کلان‌شهر مشهد

رشد سریع شهرنشینی و تبعات آن باعث افزایش اثرات مخرب زیست‌محیطی، عدم تعا­دل­های اجتماعی و اقتصادی در بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلان‌شهرها گردیده است. کلان‌شهر مشهد یکی از این شهرهاست که تحت تأثیر فرآیند رشد سریع، دچار نابرابری در برخورداری از امکانات و فشار بر منابع زیستی است. هدف این مقاله، بررسی شاخص­های شهر پایدار در ابعاد مختلف پایداری شهری است. شاخص­های شهر پایدار در شش بُعد و 53 متغیر از طریق پرسشنامه و اطلاعات نقشه­ای در مقیاس محله­ای شناسایی و مشخص گردید. سپس با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) میزان پایداری محلات شهر با انجام مقایسات زوجی با روش AHP وزن­دهی و رتبه‌بندی شد. علاوه بر رتبه­بندی، محلات بر اساس بیش‌ترین شباهت درونی و بیش‌ترین تفاوت بین­گروهی با استفاده از تابع Grouping Analysis محلات در 7 دسته­ی (خوشه) همگن طبقه‌بندی گردید. به‌طورکلی از میزان پایداری در بیش‌تر ابعاد از مرکز شهر به سمت محلات پیرامون کاسته می‌شود. بالاترین سطح پایداری در مقیاس محلی در محلات کوی دکتری، گوهرشاد، ارشاد، ولیعصر است. منطقه‌ی یک با چهار محله، بیش‌ترین تعداد محلات با پایداری بالا را در خود دارد. محلات کنه بیست، کشاورز، دروی، شهید معقول از پایین‌ترین سطح پایداری در بین محلات برخوردارند. منطقه‌ی پنج نیز با چهار محله، بیش‌ترین تعداد محلات ناپایدار را در بین مناطق شهری دارد.

کلیدواژه ها:

Sustainable City ، Spatial Analysis ، Zoning ، Mashhad ، Neighborhoods ، شهر پایدار ، تحلیل فضایی ، منطقه­بندی ، مشهد.