ارزیابی خشکسالی‌های هیدروژئولوژیکی و هواشناسی دشت شهرکرد و تعیین مناطق بحرانی آبخوان

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 388

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWEM-12-4_001

تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399

چکیده مقاله:

یکی از منابعی که به‌‌شدت تحت تأثیر خشکسالی واقع شده و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، آب‌های زیرزمینی است. با توجه به خشکسالی­‌های اخیر به­‌خصوص در مناطق مرکزی کشور، مطالعه تأثیر این خشکسالی­‌ها بر منابع آب بسیار حائز اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش، مشخص­‌کردن خشکسالی­‌های هواشناسی و هیدروژئولوژیکی، بررسی اثرات خشکسالی هواشناسی بر نوسانات سطح آب زیرزمینی و تعیین نواحی بحرانی آبخوان دشت شهرکرد است. برای این‌منظور، از شاخص بارش استاندارد اصلاح­‌شده (SPImod) برای بررسی خشکسالی هواشناسی و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) برای بررسی خشکسالی آب زیرزمینی و آزمون همبستگی متقاطع برای بررسی اثرات خشکسالی هواشناسی بر خشکسالی هیدروژئولوژیکی استفاده شد. برای انجام این پژوهش، از آمار بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک شهرکرد و اطلاعات مربوط به سطح ایستابی 35 پیزومتر موجود در سطح دشت به‌­صورت ماهانه در بازه زمانی 94-1363 استفاده شد. بر اساس شاخص GRI، آبخوان به سه محدوده در شمال، مرکز و جنوب ­غربی تقسیم شد. نتایج حاصل از همبستگی بین شاخص SPI اصلاح­شده در مقیاس­های یک، سه، شش، نه، 12، 18، 24 و 48 ماهه و شاخص GRI بیانگر وجود بیشترین ارتباط بین شاخص SPI اصلاح‌­شده در مقیاس 18 ماهه و شاخص GRI یک ماهه است. همچنین، شاخص GRI با تأخیر فاز زمانی شش و 18 ماهه در نواحی شمالی و مرکزی و بدون تأخیر زمانی بر مناطق جنوب غرب، اثر خشکسالی هواشناسی را بر آبخوان دشت شهرکرد نمایان می­‌سازد. مقایسه شاخص GRI معرف این سه محدوده نشان داد که نواحی شمالی و مرکزی آبخوان در وضعیت بحرانی­تر از نظر افت تراز آب زیرزمینی قرار دارند و نواحی خروجی دشت از وضعیت پایدارتری برخوردار است.

کلیدواژه ها:

ایستگاه سینوپتیک ، تأخیر زمانی ، شاخص اصلاح‌شده بارش استاندارد ، شاخص منبع آب زیرزمینی ، منطقه‌بندی آبخوان

نویسندگان

زینب حسین پور

کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

مهدی رادفر

استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

رسول میرعباسی نجفآبادی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد