بهینه‌سازی کود نیتروژن و آبیاری در زراعت گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از طرح مرکب مرکزی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 325

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRY-11-2_010

تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1399

چکیده مقاله:

امروزه با توجه به مصرف بی­رویه نهاده­های کشاورزی علاوه بر تحمیل هزینه­های اضافی بر بخش تولید، آلودگی­های زیست­محیطی پیش­آمده در­نتیجه آن نیز مشکل­ساز شده­است. لذا به‌منظور برآورد مقادیر بهینه مصرف منابع آب و نیتروژن در زراعت گندم آزمایشی در قالب طرح مرکب مرکزی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 1390-1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی با توجه به سطوح بالا و پائین کود نیتروژن (صفر و 400 کیلوگرم کود اوره در هکتار) و آبیاری (2500 و 5000 مترمکعب) طراحی شدند، نقطه مرکزی در هر تیمار پنج بار تکرار شد و درمجموع 13 ترکیب تیماری بدست­آمد. عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تلفات نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن  و کارایی مصرف آب  بعنوان متغیرهای وابسته مورد اندازه­گیری قرار گرفتند و با استفاده از یک مدل رگرسیونی، سطوح پاسخ این متغیرها تحت تأثیر تیمارها محاسبه شد. در­مجموع نتایج نشان داد که افزایش مصرف کود نیتروژن و آبیاری اثر مثبتی بر افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب داشت در حالیکه افزایش آبیاری منجر به کاهش کارایی مصرف نیتروژن و افزایش تلفات نیتروژن شد. در نهایت  مقادیر بهینه مصرف کود نیتروژن و آبیاری بر اساس سه سناریوی اقتصادی، زیست­محیطی و اقتصادی- زیست­محیطی تعیین گردید. در سناریوی اقتصادی، مقدار بهینه کوددهی و آبیاری به­منظور دستیابی به 4045 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه و 9908 کیلوگرم در هکتار عملکرد بیولوژیک به ترتیب 274 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 3964 مترمکعب در هکتار آبیاری بدست­آمد. در سناریوی زیست­محیطی، مقدار بهینه این منابع به‌منظور کاهش تلفات نیتروژن محاسبه شد و به ترتیب برای کوددهی و آبیاری مقادیر 64 کیلوگرم در هکتار و 2651 مترمکعب در هکتار بدست آمد. در سناریوی اقتصادی-زیست محیطی عملکرد دانه و کاهش تلفات نیتروژن همزمان مورد­نظر قرار گرفت، در­نتیجه مقادیر بهینه سطوح کوددهی و آبیاری به ترتیب معادل 153 کیلوگرم در هکتار و 3030 مترمکعب بدست­آمد. توجه همزمان به جنبه اقتصادی تولید و مسائل زیست­محیطی، برتری سناریوی اقتصادی- زیست­محیطی را نسبت به دو سناریوی دیگر نشان می­دهد.

نویسندگان

مهدی نصیری محلاتی

دانشگاه فردوسی مشهد

علیرضا کوچکی

دانشگاه فردوسی مشهد

فرنوش فلاح پور

دانشگاه فردوسی مشهد

محمد بهزاد امیری

مجتمع آموزش عالی گناباد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aslan, N. 2007. Application of response surface methodology and central ...
  • Behera, S.K., and Panda, R.K. 2009. Effect of fertilization and ...
  • Bole, J.B., and Dubetz, S. 1986. Effect of irrigation and ...
  • Boswell, F.C., Meisinger, J.J., and Case, W.L. 1985. Fertilizer technology ...
  • Box, G.E.P., and Wilson, K.B. 1952. On the experimental attainment ...
  • Box, G.E.P., and Hunter, J.S. 1957. Multi-factor experimental designs for ...
  • Calderini, D., Torres- Leon, F., and Slafer, G.A. 1995. Consquences ...
  • Caliandro, A., and Boari, F. 1992. Supplementary irrigation in arid ...
  • Cossey, D.A., Thomason, W.E., Mullen, R.W., Wyun, K.J., Woolfolk, C.W., ...
  • Davis, J.G., Westfall, D.G., Mortvedt, J.J., and Shanahan, J.F. 2002. ...
  • Dawson, J.C., Huggins, D.R., and Jones, S.S. 2008. Characterizing nitrogen ...
  • FAO (Food and Agriculture organizations of the United Nations). 2013. ...
  • Gan, Y., Malhi, S.S., Brandt, S., Katepa-Mupondwa, F., and Stevanson, ...
  • Haefner, J.W. 2005. Modeling Biological Systems: Principles and Applications. 2nd ...
  • Harper, L.A., Sharpe, R.R., Langdale, G.W., and Giddens, J.E. 1987. ...
  • Hatfield, J.L., and Prueger, J.H. 2004. Nitrogen over-use, under-use, and ...
  • Hosseini, R., Galeshi, S., Soltani, A., and Kalateh, M. 2012. ...
  • Kiziloglu, F.M., Sahin, U., Kuslu, Y., and Tunc, T. 2009. ...
  • Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Moradi, R., and Mansouri, H. ...
  • Li, Z.Z., Li, W.D., and Li, W.L. 2004. Dry-period irrigation ...
  • Mahajan, G., Chauhan, B.S., Timsina, J., Singh, P.P., and Singh, ...
  • Mahler, R.L., Koehler, F.E., and Lutcher, L.K. 1994. Nitrogen source, ...
  • Mei-Hua, D., Xiao-Jun, S., Yu-Hua, T., Bin, Y., Shao-Lin, Z., ...
  • Ortiz, R., Nurminen, M., Madsen, S., Rognil, O.A., and Bjornstad, ...
  • Pandy, P.K., Maranville, J.W., and Admou, A. 2001. Tropical wheat ...
  • Raun, W.R., and Johnson, G.V. 1991. Improving nitrogen use efficiency ...
  • Ritter, W.F. 1980. Nitrate leaching under irrigation in the US: ...
  • Rong, Y., and Xuefeng, W. 2011. Effects of nitrogen fertilizer ...
  • Sandhu, K.S., Arora, V.K., Chand, R., Sandhu, B.S., and Khera, ...
  • Shahsavari, N., and Saffari, M. 2005. Effect of amount of ...
  • Whalley, W.R., Clark, L.J., Gowing, D.J.G., Cope, R.E., Lodge, R.J., ...
  • Wu, C.F.J., and Hamada, M. 2000. Experiments: Planning, Analysis, and ...
  • Zhou, X., Wang, H., Chen, Q., and Ren, J. 2007. ...
  • نمایش کامل مراجع