بررسی نقش توسعه میان افزا دراصلاح بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله حکم آباد تبریز)

شهرهای جدید لجام گسیخته در گوشه و کنار شهرهای بزرگ ایجاد می­شوند. این امر باعث توسعه پراکنده، افزایش هزینه­های شهری و در نهایت بزرگی بی حد و حصر شهری شده و مدیریت شهری را با پیچیدگی و مشکل مواجه می­سازد، و ایجاد شهرهای جدید نه تنها به مهم­ترین هدف خود که جذب سرریز جمعیت مادر شهرها هستند، دست نمی­یابند، بلکه در اغلب موارد بعد از چند سال هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده­اند. توجه به این موضوع باید در دستور کار مدیران و مسئولین شهری باشد تا به جای توسعه پراکنده شهری، از بافت­های ناکارآمد موجود (بافت­های فرسوده) بهره جویند. بنابراین استفاده از توسعه میان­افزا و بهره­گیری از ظرفیت­های موجود و کمک به حل مشکلات موجود هم از نظر فرسودگی مساکن و کاربری­های جانبی و هم برطرف ساختن کمبود خدمات زیربنایی و روبنایی می­تواند به توسعه شهری بی­قواره انتظام بخشد. بدین منظور در این مقاله با بررسی نقش توسعه میان­افزا در اصلاح بافت فرسوده محله حکم آباد تبریز با استفاده از روش تحلیل فضایی پرداخته شده است. که با استخراج شاخص­های توسعه میان­افزا (وجود اراضی قهوه­ای و قطعات خالی، تعداد طبقات و...) و بافت فرسوده (کیفیت ابنیه، عمر ابنیه، مصالح بکارفته، اندازه قطعات، دسترسی قطعات و...) و نقشه­های مربوطه و نهایتاً نقشه نهایی میزان توسعه میان­افزا محله مربوطه، که با استفاده از همپوشانی لایه­های تراکم جمعیت، اراضی قهوه­ای، نقشه عمر ابنیه، مصالح بکاررفته و... استخراج گردیده است بیش از 95 درصد استعداد توسعه درونی وجود دارد. لازم بذکر، است که در زمینه شبکه معابر موجود موانعی جهت توسعه وجود دارد که در آن زمینه هم شبکه معابر جدید و تعریض برخی معابر موجود پیشنهاد گردیده است، تا از حالت فرسودگی بیرون آمده و مانند گذشته حیات خود را بازیابد.

کلیدواژه ها:

بافت های فرسوده ، توسعه میان افزا ، تحلیل فضایی ، محله حکم آباد تبریز