بررسی تاثیر پارامترهای فیزیوگرافی، اقلیمی و هیدرولوژیکی بر ارزیابی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی در مناطق خشک و فراخشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد)

خشکسالی یکی از بلایای طبیعی و حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است.گرچه، بسیاری به اشتباه، آن را واقع های طبیعی و نادر می پندارند، این پدیده در واقع از ویژگی های اصلی و تکرار شونده اقلیم های متفاوت به شمار می آید. امروزه در جهان، تصمیم گیران، روش های متعددی را برای سازگاری و کاهش خسارات بلایای طبیعی از جمله خشکسالی دنبال می کنند و پیشنهاد می دهند که در مدیریت خشکسالی با نگاه مدیریت ریسک به مسئله نگریسته شود و در کنار آن تلفیقی از مدیریت بحران و ریسک در مواقع مختلف به صورت توأمان به کار رود. لذا بهترین روش مدیریت خشکسالی، مدیریت جامع نگر خشکسالی می باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر پارامترهای فیزیوگرافی، اقلیمی و هیدرولوژیکی بر ارزیابی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد بوده است. در این پژوهش، ابتدا پارامترهای تاثیرگذار در آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه، تبدیل به لایه های اطلاعاتی شد و پس از وزن دهی لایه ها از لحاظ اهمیت در آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی در چارچوب تصمیم گیری چند معیاره ( MCDM )، به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) تلفیق و نقشه نهایی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. نتایج نشان داد، نشان می دهد که بیشترین وزن پارامترهای موثر در آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی مربوط به نقشه بارش که مقدار آن برابر با 31 / 0 و پس از آن به ترتیب منابع آب (آبدهی قنوات) 19 / 0 ، شیب 15 / 0 ، تبخیر 12 / 0، بافت خاک 09 / 0 ، سازندهای زمین شناسی 06 / 0 و کمترین وزن مربوط به پارامتر جهت شیب با مقدار 05 / 0 می باشد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی کشاورزی ، آسیب پذیری ، مدیریت جامع نگر ، حوزه آبخیز پیشکوه ، GIS