بررسی استفاده از حداکثر و یا متوسط روزانه نیاز آبی گیاه در دو منطقه سردسیر و گرمسیر ایران

در مورد هر طرح آبیار ی لازم است به پرسش های زیر پاسخی مبتنی بر علم و ت جربه داده شود : آب مورد نیاز گیاهان الگوی کشت چه مقدار است؟ این آب با چه فواصل زمانی به گیاه داده شود ؟ آب با چه روشی به خاک اضافه گردد؟ طی مطالعات طولانی مد ت در مورد تعیین نیاز آبی گیاهان در سال های اخیر تبخیر و تعرق پتانسیل از روش های مندرج در نشریات 24 و 56 فائو مورد استفاده قرار می گیرد و معادله تلفیقی پنمن-مانتیث به کار گرفته می شود. در این تحقیق ایستگاه میانه در استان آذربایجان شرقی معرف مناطق س ردسیر و ایستگاه اهواز در استان خوزستان معرف مناطق گرمسیر در ایران انتخاب شد . با عنایت به توسعه شبکه های آبیاری قطره ای با الگوی کشت باغی و ارزش بالای محصولات تولیدی در این تحقیق توصیه شده است به منظور تأمین آب مورد نیاز گیاهان و با هدف کاهش ریسک کم آبی و کاهش محصول : ( 1) به جای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیلETo) با استفاده از میانگین داده های هواشناسی و احتمال وقوع 50 درصد، از تبخیر و تعرق با احتمال وقوع 75 تا 90 درصد استفاده گردد. ( 2)به منظور تعیین حداکثر نیاز آبی در ماه پر مصرف، با توجه به دور آبیاری در شب که های آبیاری قطره ای بین یک تا سه روز ، مقایسه ای میان تبخیر و تعرق پتانسیل متوسط ماهانه و سه روز ه در ماه حداکثر نیاز آبی انجام شده است. بر اساس محاسبات انجام شده در صورتیکه تبخیر و تعرق پتانسیل با متوسط بلند مدت داده های هواشناسی انجام شود با احتمال وقوع 75 درصد لازمست در مناطق سردسیر کشور 9 درصد و در مناطق گرمسیر 13 درصد به مقدار ETo اضافه شود . با احتمال وقوع 90 درصد مقادیر افزایش تبخیر و تعرق پتانسیل در این مناطق به ترتیب 18 و 23 درصد خواهد بود. نتایج حاصل از مقایسه ها نشان می دهد که تغییرات بین حداکثر و متوسط تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه در ماه پیک مناطق سردسیر حدود 5 درصد و در مناطق گرمسیر به 8 درصد می رسد.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق ، احتمال وقوع ، معادله پنمن-مانتیث ، منطقه سردسیر و گرمسیر