کهن الگوی نقشه گلستان در قالی ایران از منظر میرچا الیاده

در فرهنگ آیینی، اسطوره، بیانگر حقیقت نهادین است زیرا امر مقدس را می روایت کند. میرچا الیاده،اسطوره شناس معاصر سهم عمده ای در گسترش این نگاه در سده حاضر داشته است. ازجمله درون مایه های آثاروی، پی جویی تفکر اساطیری و نمادین در اندیشۀ انسان هاست زیرا هر کهن الگو به واسطه داستان های اساطیریو نمادهایی بروز می کند که هرگز از جهان رخت برنمی بندند بلکه فقط جلوه و عملکرد آنها رنگ دگرگونیپذیرد. می ازسوی دیگر و در تعاطی با این منظر، قالی ایران به عنوان مظهر سنت های کهن این سرزمین شناختهمی شود، بر این اساس در طی چند دهه اخیر نقوش دستبافته های ایرانی و همچنین مضامین رازآمیز آن، موردامعان نظر بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. در تعامل دو نحله فکری و عملی فوق، پرسش مقاله پیش روآن است: «از منظر اسطوره شناسی میرچا الیاده، نقشه گلستان در قالی ایران چگونه تحلیل می شود؟» ازآنجایی کههر کهن الگو بیانگر وضعیت اساطیری در عالم هستی است، نقوش قالی های ایران، خاصه در این پژوهش نقشهگلستان، بر معانی فراتری دلالت می کند. بر این اساس، نتیجه بررسی ها با روش تحلیلی و بهره گیری از مطالعاتکتابخانه ای، با استناد به رویکرد میرچا الیاده در باب اسطوره شناسی نشان می دهد کهن الگوی حیات جاودانه دربهشت برین و بهره مندی پایدار از تنعم و فراوانی، زمینه های پیدایی و بعدها ماندگاری این نوع نقشه در قالی بافیایران را رقم زده است.

کلیدواژه ها:

کهن الگوی طبیعت ، قالی ایران ، میرچا الیاده ، نقشه گلستان