ارزیابی، احیا و نگهداری منابع ژنتیکی جو (کلکسیون بخش تجقیقات غلات)

به منظور احیا ، ارزیابی و نگهداری منابع ژنتیکی جو موجود در کلکسیون بخش تحقیقات علات این طرح به مدت سه سال به اجرا درآمد. در مجموع سه سال زراعی تعداد ‮‭3500‬ نمونه ‭(Accession ( ‬جو از ژنوتیپ های بومی(ایران و سایر کشورها) و غیر بومی موجود در کلکسیون به صورت دو خط به طول یک متر بر روی یک پشته به فاصله ‮‭30‬ سانتیمتر از یکدیگر در مزرعه کشت گردید. شاهدهای مورد استفاده عبارت بودند از ارقام ریحان، نصرت و ماکویی در سال اول که بعد از هر ‮‭20‬ شماره تکرار شده بودند. ارقام فجر ،‮‭30‬ بهمن، نصرت، ریحان و ماکویی نیز در سال دوم به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفتند که بعد از هر ده شماره تکرار شده بودند. در سال سوم بعد از هر ‮‭40‬ ژنوتیپ ارقام ماکویی، بهمن، یوسف و نصرت به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفته بودند. در طول دوره رشد ضمن مراقبتهای زراعی لازم از صفات تاریخ سنبله دهی، ارتفاع بوته، ریشکدار یا بیرشک بودن، طول دوره پرشدن دانه، رنگ بذر، رنگ سنبله ،تراکم سنبله و تاریخ رسیدن یادداشت برداری شدند. محاسبه پارامترهای آماری میانگین، واریانس، ضریب تنوع، انحراف استاندارد صفات نشان داد که صفات مورد مطالعه از تنوع خوبی برخوردارمی باشند. در بین کل نمونه های مورد ارزیابی(طی سالهای زراعی‮‭1387-90‬)، نمونه های با شماره های کلکسیونی ،‮‭125286 126129‬ و ‮‭125506‬ زودرس ترین وژنوتیپ های با شماره های کلکسیونی ،‮‭126413 126409‬ و ‮‭126333‬ دیررس ترین ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپ های با شماره های کلکسیونی ،‮‭126978 125116‬ و ‮‭127166‬ از کمترین ارتفاع بوته (به ترتیب ،‮‭50 52‬ و ‮‭50‬ سانتیمتر) و وژنوتیپ های با شماره های کلکسیونی ،‮‭125166 125019‬ و ‮‭123010‬ از بیشترین ارتفاع بوته (به ترتیب ،‮‭150 156‬ و ‮‭145‬سانتیمتر) بر خوردار بودند. در هر سال پس از مقایسه مشخصات بذور جدید و احیا شده با بذور قدیمی بر اساس مشخصات ثبت شده در دفاتر اصلی کلکسیون، اقدام به جایگزینی بذور، ثبت اطلاعات و نگهداری ( حداکثر‮‭80‬ گرم بذر به انضمام دو عدد سنبله) آنها گردید. واژه های کلیدی: تنوع ، منابع ژنتیکی ، جو و کلکسیون غلات