بررسی فون کنگر و مطالعه بیولوژی گونه غالب

استان کهگیلویه و بویر احمد سرزمینی زیبا و کوهستانی در دامنه های زاگرس که از نظر موقعیت جغرافیایی در جنوب غربی ایران بین طولهای جغرافیایی ‮‭49 53‬ تا ‮‭51‬ شرقی و عرضهای ‮‭29 56‬ تا ‮‭31 29‬ شمالی واقع شده است. مرکز آن شهر یاسوج با ارتفاع ‮‭1880‬ متر از سطح دریا و دارای ‮‭16264‬ کیلومتر مربع وسعت و در میان استانهای فارس، اصفهان، چهارمحال بختیاری، خوزستان و بوشهر قرار گرفته است.پوشش گیاهی استان با توجه به اختلاف ارتفاع بسیار متنوع می باشد. خانواده کمپوزیته (کاسنی) از بزرگترین خانواده های دو لپه ای با حدود ‮‭1000‬ جنس و ‮‭2000‬ گونه است که تقریبا در تمام سطح کره زمین بویژه مناطق معتدل و سرد پراکندگی وسیع دارد. برخی از طایفه ها و جنس های این خانواده خاص برخی قاره ها هستند. (قهرمان ‮‭1385‬)این خانواده که آخرین خانواده گیاهان دو لپه ای است عموما علفی و به ندرت چوبی یا پیچان با برگهای متناوب ساده و دارای پهنک برگ بریده به اشکال مختلف است. یکی از جنس های این خانواده جنس گاندلیا می باشد که کنگر جز این جنس می باشد. (قهرمان ‮‭1385‬)کنگر گیاهی است کوتاه چند ساله، قوی، شیرابه دار، دارای برگهای متناوب، با حاشیه دندانه دار و منتهی به خار است. جنس گاندلیا در ایران فقط دارای یک گونه بنام کنگر می باشد و در شمال، شمال غرب، لرستان، اراک، همدان، اطراف تهران و کهگیلویه و بویراحمد انتشار دارد. (قهرمان ‮‭1385‬)در طول مدت اجرای طرح از مجموع گونه های شناسایی شده فون کنگر هفت گونه به راسته پروانه ها ‭(Lepidoptera)‬، هشت گونه به راسته سخت بال پوشان ‭(Coleoptera) ‬و چهار گونه به راسته راست بالان ‭(Orthoptera ( ‬تعلق دارند. جهت شناسایی گونه غالب بررسی و شمارش دقیق نمونه های جمع آوری شده از هر منطقه انجام و نهایتا پروانه ساقه خوار بعنوان گونه غالب مشخص گردید.پروانه ساقه خوار کنگر زمستان را بصورت لارو کامل (سن آخر) درون ساقه های کنگر سپری می کند. در بهار همزمان با فصل رویش لاروها از ساقه خارج و در همان محل تبدیل به شفیره می شوند. پس از گذشت چند روزی حشرات کامل ظاهر گشته و پس از جفتگیری روی کنگر تخم ریزی می کنند، لاروهای سن یک وارد ساقه شده و از این طریق ایجاد خسارت می کنند. پروانه ساقه خوار کنگر دارای یک نسل در سال می باشد. کلید واژه ها: کهگیلویه وبویراحمد- کنگر پروانه ساقه خوار