بررسی تاثیر نظام های تناوبی مختلف بر جمعیت کرم های مفتولی سیب زمینی

انتخاب یک تناوب مبتنی بر جنبه های حفاظت محیط زیست شرط اساسی افزایش بهره وری در دراز مدت است. در همین راستا استفاده از نظام های مناسب منجر به استفاده بیشتر از منابع است. کرمهای مفتولی از آفات خاکزی هستند که در داخل خاک، لاروهای آنها با تغذیه از ریشه یا غدهی گیاهان زراعی صدمات قابل توجهی ایجاد میکنند. به دلیل فعالیت چند ساله لاروهای این آفت در داخل خاک کنترل آن مانند سایر آفات خاکزی مشکل است. به منظور بررسی اثر تناوب زراعی برتغییرات جمعیت کرمهای مفتولی، این تحقیق با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جلگه رخ در قطعهای که هشت نظام تناوبی (1-کشت مداوم گندم2،-گندم- گندم -گندم-کلزا- گندم3،-گندم- چغندرقند- گندم- چغندر قند-گندم4،-گندم- سیب زمینی- گندم- سیب زمینی-گندم، 5-گندم- سیب زمینی- گندم-کلزا-گندم6،-گندم- چغندر قند- گندم- سیب زمینی گندم، 7- گندم- ذرت علوفه ای- گندم- سیب زمینی- گندم، 8- گندم- ذرت علوفه ای-گندم- چغندر قند- گندم) به مدت پنج سال اجرا شده بود با کشت سیب زمینی رقم اگریا درکلیه کرتهای آزمایشی به طور یکنواخت در سال ‮‭1390‬ اجرا شد. اندازهگیریها و یادداشت برداریهای مربوط به تعیین درصد و شدت آلودگی در زمان برداشت پس از توزین و ارزیابی‮‭1000‬ غده به صورت تصادفی از هر کرت انجام شد. نتایج نشان دادکه اثر تناوب زراعی بر عملکرد غده سیب زمینی در سطح یک درصد و بر تعداد و درصد غده های آلوده به کرم مفتولی در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین تعداد و درصد غده آلوده ناشی از کرم مفتولی در تناوب های2 و 5 به ترتیب با مقادیر ‮‭45‬ غده آلوده در‮‭1000‬ غده و یا ‮‭4/5‬ درصد بود وکمترین تعداد غده و درصد غده های آلوده و سوراخدار مربوط به تناوب 1 بود. میزان تولید غده های سیب زمینی در شرایط تناوبی محصولات مختلف سیب زمینی افزایش داشت به طوری که این افزایش در شرایط پیش کاشت گندم و کلزا به ترتیب ‮‭109‬ و ‮‭47‬ درصد نسبت به میانگین تیمار های ،‮‭7 6‬ و 4 بود. میانگین خسارت این آفت در تناوب های زراعی مختلف حدود ‮‭3/6‬ درصد بود که در نهایت تناوب های ،‮‭3 1‬ و 4 با توجه به عملکرد تولیدی و میزان خسارت توصیه می شود . کلمات کلیدی: آفات غده ای، درصد خسارت، شدت خسارت، عملکرد، کلزا و گندم