بررسی پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ های امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین در مناطق سرد ‭(ERWYT-C90).‬

بروز صفات مختلف در ژنوتیپ ها تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد. اثر متقابل ژنوتیپ ا محیط باعث واکنش های متفاوت ژنوتیپ ها نسبت به شرایط محیطی می شود، لذا تعیین سازگاری آنها در محیط های مختلف ضروری می باشد. در این تحقیق ‮‭11‬ لاین گندم نان امید بخش حاصل از برنامه های به نژادی ایستگاههای تحقیقاتی سرد کشور که دارای تیپ رشد زمستانه و بینابین ‭(Facultative) ‬می باشند به همراه اروم، زارع و میهن به عنوان ارقام شاهد در آزمایش های مقایسه عملکرد در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال در ‮‭11‬ ایستگاه تحقیقاتی در اقلیم سرد کشور در سال های زراعی ‮‭1390-91‬ و ‮‭1391-92‬ مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر اصلی ژنوتیپ و اثر متقابل مکان ا سال و ژنوتیپا مکان ا سال معنی دار شدند. براساس نتایج تجزی پایداری با استفاده از روش گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری، لاین ‮‭90-11‬‭-C ‬با میانگین عملکرد دانه ‮‭6917‬ کیلوگرم در هکتار و با اثر توام عملکرد و پایداری برابر با ‮‭12‬‭=YS ‬بعنوان برترین لاین شناخته شد. لاین ‮‭90-11‬‭-C ‬یک لاین فرانسوی است، تیپ رشد آن زمستانه، مقاوم به بیماری زنگ زرد، میانگین ارتفاع آن ‮‭83‬ سانتیمتر، سنبل آن ریشکدار، رنگ دان آن تیره و میانگین وزن هزار دان آن ‮‭40‬ گرم است. ضرایب همبستگی بین عملکرد دانه و بقیه صفات مرفو-فیزیولوژیک مثبت و اکثرا در سطح 1 درصد معنی دار شدند. واژه های کلیدی: گندم نان، تجزیه واریانس مرکب، آبیاری نرمال، تجزیه پایداری، عملکرد دانه.