ارزیابی واکنش ژنوتیپ های امیدبخش سویا نسبت به بیماری پوسیدگی ذغالی در شرایط مزرعه

بیماری پوسدگی ذغالی ناشی از قارچ ‭Macrophomina phaseolina ‬معمول ترین بیماری سویا در بسیاری از نقاط دنیاست. بیماری پوسدگی ذغالی سویا یکی از مهمترین بیماریهای قارچی این محصول در مزارع سویا در شمال کشور به شمار می رود. استفاده از ارقام مقاوم و متحمل موثرترین، اقتصادی ترین و سالم ترین روش از نظر زیست محیطی در کنترل این بیماری به شمار می رود. به همین منظور واکنش ژنوتیپ های امیدبخش دیررس سویا در قطعه زمین آلوده به قارچ عامل پوسیدگی ذغالی به مدت دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر لاین سویا در چهار خط پنج متری به فاصله ‮‭50‬ سانتی متری از یگدیکر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار کشت شدند. در مرحله رسیدگی R7 واکنش لاین ها به بیماری بصورت درصد بوته های آلوده در هر کرت و شدت بیماری در بوته ها براساس درصد ارتفاع تغییر رنگ داخلی ساقه از سطح زمین اندازه گیری شدند. با توجه به شرایط نامساعد آب و هوایی در تابستان ‮‭1390‬ ( بروز بارندگی های مداوم) که منجر به افزایش رطوبت خاک و کاهش دمای هوا و خاک شد، باعث عدم ایجاد بیماری و عدم آلودگی ژنوتیپ های مورد بررسی گردید. در تابستان ‮‭1391‬ با توجه به شرایط مساعد آب و هوایی هم برای رشد و نمو سویا و هم برای رشد و توسعه قارچ عامل بیماری و همچنین با ایجاد تغییراتی در روش اجرای پروژه ، نتایج قابل قبولی از واکنش ژنوتیپ ها به این بیماری بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده، ژنوتیپ ‭Davis/ Williams ‬با ‮‭52/2‬ درصد دارای بیشترین و ژنوتیپ (رقم‭) Saman ‬با 7 درصد دارای کمترین درصد بوته های آلوده بودند. همچنین ژنوتیپ ‭Davis/ Williams ‬با ‮‭49/8‬ درصد بالاترین و ژنوتیپ (رقم‭) Saman ‬با ‮‭17/1‬ درصد پایین ترین شدت بیماری را داشتند. ژنوتیپ (رقم‭) Katul ‬با ‮‭194‬ گرم و ژنوتیپ (رقم‭) Williams ‬با ‮‭116/7‬ گرم به ترتیب بیشترین و کمترین وزن هزار دانه را داشتند. همچنین ژنوتیپ (رقم‭) Katul ‬با ‮‭1324‬ کیلو گرم در هکتار بیشترین و ژنوتیپ (رقم‭) Williams ‬با ‮‭674/7‬ کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.