بررسی و انتخاب ژنوتیپ هایی با صفات مطلوب زراعی در نسل های در حال تفکیک نخود در شرایط معتدل دیم

شناخت و ایجاد تنوع ژنتیکی از فعالیت های مهم و ضروری در به نژادی و مدیریت حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان می باشد. تنوع ژنتیکی پایه و اساس اصلاح گیاهان محسوب شده و گزینش گیاهان زراعی با خصوصیات مطلوب و یا انتقال ژن های مفید به گیاهان را امکان پذیر می سازد. این پروژه با هدف ارزیابی توده های دورگ در نسل های در حال تفکیک و انتخاب ژنوتیپ های دارای صفات مطلوب در سال زراعی ‮‭1390-91‬ در مزرعه معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود اجرا شد. بدین منظور تعداد 3 نسل مختلف تحت عناوینF،3 F2 F،4مورد بررسی قرار گرفتند. جمعیت F2 شامل ‮‭15‬ توده دورگ حاصل از عملیات دورگیری طی سالهای گذشته در شرایط ایستگاه سرارود (داخلی) بوده و نسل های در حال تفکیک F3 ، F4 ( به ترتیب شامل ‮‭45‬ و ‮‭35‬ توده دورگ) مواد ارسالی از ایکاردا بودند. به منظور بررسی بهتر و انتخاب گیاهانی با صفات مطلوب زراعی از قبیل زودرسی، مقاومت به بیماریها، ارتفاع بوته مناسب و تیپ بوته ایستاده، بذور توده های دورگ در نسل های F،2F،3 F4 با نصف تراکم توصیه شده(‮‭15‬ بوته در متر مربع) کشت شدند. در طول دوره رویش و ضمن سر کشی مداوم به مزرعه آزمایشی، بوته های مطلوب و مورد نظر انتخاب شدند و پس از رسیدن دانه، بذر بوته های انتخابی از هر توده دورگ ( شماره) در نسل های F3 و F2 با یکدیگر مخلوط (بالک) شدند. بذر بوته های انتخابی از نسل F4 بطور جداگانه برداشت و تحت شماره مخصوص بسته بندی شد و در سال آتی (نسل F5 ) بذور حاصل از هر بوته روی خطوط جداگانه ای کشت خواهند شد (روش شجره ای). این بررسی ها تا رسیدن به خلوص نسبی در صفات و مرحله تثبیت صفات (نسل F6 یا F7 ) ادامه یافته و در نهایت پس از رسیدن به لاین خالص با صفات تثبیت شده، این لاینها وارد آزمایشات مقایسه عملکرد ارقام خواهند شد. واژه های کلیدی: نخود، ژنوتیپ، صفات مطلوب