بررسی سطوح مختلف انرژی و پروتیین جیره بر ویژگی های کیفی گوشت و ارزیابی اقتصادی در بزغاله های بومی

به منظور ارزیابی کیفیت گوشت بزغاله های پرواری، ازلاشه ‮‭27‬ راس بزغاله که در قالب طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل 3*3 (سه سطح انرژی در سه سطح پروتیین) که به مدت 4 ماه پروار شدند، نمونه گوشت اخذ گردید. جیره های مورد استفاده نسبت های مختلف انرژی و پروتیین بود که شامل: جیره شاهد(تیمار یک) دارای نسبت ‮‭1:1‬ انرژی و پروتیین (حد استاندارد توصیه شده، ‮‭2/4‬ مگا کالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم ماده خشک و ‮‭14‬ درصد پروتیین خام) و جیره های آزمایشی‮‭20‬ درصد بالاتر یا پایین تر از حد استاندارد توصیه شده : به ترتیب ‮‭1:1/2‬ ، ‮‭1 :0/8‬ ، ‮‭1/2 :1‬ ، ‮‭1/2 :1/2‬ ، ‮‭1/2 :0/8‬ ، ‮‭0/8 :1‬ ، ‮‭0/8 :1/2‬ و ‮‭0/8 :0/8‬ انرژی و پروتیین( تیمارهای 2تا 9) بود. پس از کشتار اقدام به اندازه گیری ‭pH ‬گوشت(زمان های ،0 ،‮‭6 3‬ و‮‭24‬ ساعت پس از کشتار) و پس از ‮‭24‬ ساعت از سه ماهیچه مهم و شاخص بدن دام شامل راسته، ران وسر دست نمونه گرفته شد و بعد از نگهداری نمونه هادرمدت زمان ،‮‭7 1‬ و ‮‭14‬ روز در دمای 4 درجه سانتیگراد اقدام به اندازه گیری میزان آب از دست رفته در سردخانه، میزان آب از دست رفته در زمان پختن، تردی و رنگ گوشت در تیمارهای مختلف شد و ارزیابی اقتصادی بین تیمارهای مختلف متناسب با مقدار خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی و گوشت تولیدی صورت گرفت. نتایج نشان داد سطوح مختلف انرژی و پروتیین جیره بر‭pH ‬گوشت اثر معنی دار داشت و طول مدت زمان نگهداری گوشت در سردخانه موجب کاهش معنی داری در‭pH ‬تیمارهای مختلف گردید(‮‭0/05‬‭< P). ‬اثر زمان نگهداری در سردخانه بطور معنی داری موجب افزایش میزان آب از دست رفته گردید(‮‭0/05‬‭< P). ‬اثر سطوح مختلف انرژی و پروتیین جیره بر تردی گوشت در ماهیچه های راسته، سردست و ران معنی دار بود(‮‭0/05‬‭< P). ‬تاثیر سطوح مختلف انرژی و پروتیین بر روشنی، قرمزی و زردی رنگ ماهیچه های راسته، سردست و ران تیمارهای مختلف معنی داربود(‮‭0/05‬‭< P). ‬اثرمدت زمان نگهداری گوشت ماهیچه های مختلف در سردخانه در تیمارهای مختلف بر روی رنگ آن ها معنی دار نبود. نظر به ارزیابی اقتصادی اثرجیره ها بر افزایش وزن نهایی پروار و عدم تفاوت معنی دار بین افزایش وزن آنها، جیره کم انرژی وکم پروتیین(2مگا کالری انرژی متابولیسمی و‮‭12/2‬درصد پروتیین خام) پیشنهاد می گردد اما از نظر ویژگی های کیفی گوشت مانند تردی گوشت، جیره حاوی انرژی و پروتیین بالا (‮‭2/8‬ مگا کالری انرژی قابل متابولیسم و ‮‭16/8‬ پروتیین خام) بهترین تاثیر را داشته، ولی از لحاظ سایر ویژگی های کیفی گوشت مانند آب از دست رفته در سردخانه و در زمان پختن و رنگ، مبتنی بر عدم تفاوت معنی دار بین جیره های مختلف سطح انرژی ‮‭2/4‬ مگا کالری انرژی قابل متابولیسم بر کیلوگرم ماده خشک جیره و ‮‭14‬درصد پروتیین بهتر است. واژه های کلیدی: بزغاله بومی، سطوح انرژی و پروتیین، کیفیت گوشت، ارزیابی اقتصادی