بررسی تاثیر روش های مختلف کاربرد کود نیتروژنی بر کارایی مصرف نیتروژن و تغییرات عناصر غذایی در طول سیکل های باردهی در درختان زیتون

به منظور بررسی تاثیر مقادیر و روشهای مختلف کاربرد کودهای نیتروژنه بر کمیت و کیفیت زیتون و روغن آن و همچنین بررسی تغییرات نیتروژن در طول سیکلهای باردهی، آزمایشی در طول 3 سال در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم در استان زنجان روی درختان ‮‭12‬ ساله زیتون رقم زرد اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 6 تیمار نیتروژن و 2 تیمار سیکل باردهی آور و نیاور و 3 تکرار در طی دو سیکل باردهی آور و نیاور تعیین شد. تیمارهای نیتروژن عبارت بودند از: شاهد، بدون کاربرد نیتروژن ‭(T‬1)، کاربرد خاکی نیتروژن به مقدار ‮‭500‬ گرم به ازای هر درخت در دو تقسیط (بهمن و فروردین‭) (T‬2)، محلول پاشی‮‭500‬ گرم نیتروژن به ازای هر درخت در سه تقسیط قبل از باز شدن گل ها، پس از ریزش گلبرگ ها و در مرحله برداشت کنسروی ‭(T‬3)، کاربرد خاکی ‮‭250‬ گرم نیتروژن توام با محلول پاشی ‮‭250‬ گرم نیتروژن در تقسیطهای مساوی قبل از باز شدن گلها، پس از ریزش گلبرگها، برداشت کنسروی ‭(T‬4)، محلول پاشی‮‭500‬ گرم نیتروژن برای هر درخت در تقسیطهای مساوی قبل از باز شدن گلها، پس از ریزش گلبرگها، برداشت کنسروی و آبان ماه ‭(T‬5)، کاربرد خاکی ‮‭250‬ گرم نیتروژن در دو تقسیط توام با محلول پاشی ‮‭250‬ گرم نیتروژن در تقسیطهای مساوی قبل از باز شدن گلها، پس از ریزش گلبرگها، برداشت کنسروی و آبان ماه ‭(T‬6). منبع کود نیتروژنی اوره بود. پس از اعمال تیمارها، تغییرات عناصربرگ به ویژه نیتروژن در طی سیکلهای زایشی، بررسی و نیز اثر تیمارها روی خصوصیات گل وصفاتی نظیر درصد گل های کامل، تشکیل میوه اولیه، تشکیل میوه نهایی، اندازه و وزن میوه ها، میزان روغن و مقدار عناصر برگ ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بین دو سیکل باردهی آور و نیاور از لحاظ درصد گل های کامل، تشکیل میوه اولیه و نهایی، وزن میوه و طول میوه تفاوت معنیداری وجود داشت و سیکل نیاور نسبت به آور برتری داشت. همچنین میزان عناصر نیتروژن، پتاسیم و بور در سیکل باردهی نیاور بیشتر از آور بود. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تاثیر روشهای کاربرد نیتروژن بر درصد گل های کامل، درصد تشکیل میوه، وزن میوه و طول و عرض میوه و نسبت طول به عرض میوه، مقدار عناصر نیتروژن و روی برگ معنی دار است. بیشترین مقدار تشکیل میوه اولیه در تیمار T3، T4 و T5 اندازه گیری شد که تفاوت معنی دار چندانی با هم نداشتند، اما اختلاف آنها با تیمار شاهد و تیمار مصرف خاکی معنیدار بود. بیشترین وزن میوه در تیمار T4مصرف نیتروژن و سپس در تیمار T6 و T3 مشاهده شدکه با تیمار T2 و شاهد تفاوت معنی دار داشتند. بیشترین طول میوه هم در سه تیمار T4، T6و T3 اندازه گیری گردید که از نظر آماری با هم تفاوت معنی دار نداشتند. اما اختلاف معنی دار با تیمار شاهد و تیمار مصرف خاکی‭(T‬2) داشتند. در کل، نتایج نشان داد که کاربرد نیتروژن به صورت ترکیب مصرف خاکی و محلول پاشی و محلول پاشی تنها موجب بهبود پارامترهایی نظیر درصد گل های کامل، درصد تشکیل میوه، نسبت به تیمار شاهد و تیمار مصرف خاکی میگردد. با توجه به نتایج حاصل، فرمول مناسب مصرف کود نیتروژن در باغ های زیتون طارم مصرف توام خاکی (‮‭250‬ گرم نیتروژن برای هر درخت) و محلول پاشی (‮‭250‬ گرم نیتروژن برای هر درخت در سه تقسیط به همراه ‮‭7/5‬ لیتر آب) در طول فصل رشد می باشد. کلمات کلیدی: نیتروژن، زیتون،کاربرد خاکی، محلول پاشی، سال آوری، سیکل باردهی