مقایسه مقدماتی لاین های منتخب برنج هوازی برای خصوصیات مهم زراعی و عملکرد

کمبود آب و رقابت در مصرف آن در حوزه های مختلف از جمله کشاورزی امروزه به مشکل جدی در تولید برنج مبتنی بر سیستم کشت غرقابی تبدیل شده است. به همین دلیل توسعه سیستمی از کشت که نیاز به مقدار آب کمتری جهت تولید برنج داشته باشد، به یک ضرورت اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. لذا این تحقیق به منظور مطالعه ویژگی های زراعی، خصوصیات فیزیکی و کیفیت پخت دانه، عملکرد و اجزای آن در حدود ‮‭10‬ ژنوتیپ منتخب برنج هوازی، چهار لاین موتانت متحمل به خشکی و ارقام شاهد محلی شامل طارم محلی و ندا در دشت ناز ساری مازندران و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در طی این مطالعه صفات متعدد زراعی، عملکرد و اجزای آن، خصوصیات کیفیت فیزیکی و پخت دانه ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل آماری میانگین داده های حاصل نشان داد که بین ژنوتیپ های مختلف برای صفات زراعی و عملکرد تفاوت های معنی داری در سطح احتمال پنج و یک درصد وجود داشت. این ژنوتیپ ها همچنین در گروه ارقام کیفی با راندمان تبدیل مطلوب (‮‭63‬ تا ‮‭72‬ درصد)، نسبت طویل شدن مناسب (‮‭1/7‬ تا ‮‭1/9‬) و آمیلوز متوسط (‮‭21‬ تا ‮‭23‬ درصد) و دمای ژلاتینه شدن(‮‭3/7‬ تا ‮‭5/3‬) بودند. ارزیابی نماتدهای انگل در آزمایش نشان داد که در تمام نمونه های مورد بررسی جمعیت نماتدهای انگل در حد ایجاد خسارت مشاهده نشده است. همچنین هیچگونه علایم مشخص از جمله زردی، کوتولگی گیاه و یا کوتاه و ضخیم شدن ریشه های اصلی و فرعی نیز در ارقام و لاین های مختلف برنج مشاهده نشد. مقایسه میانگین صفات همچنین حاکی از آن بود که از میان ژنوتیپ های مورد مطالعه پنج ژنوتیپ (‮‭4 2‬، 5، 6، و 7) به ترتیب با شجره ‭IR‬‮‭193-78908‬‭-B-‬3‭-B‬، ‭IR‬‮‭176-78875‬‭-B-‬1‭-B‬، ‭IR‬‮‭79971‬‭-B-‬‮‭4-2-201‬، ‭IR‬‮‭80508‬‭-B-‬‮‭4-194‬‭-B ‬و ‭IR‬‮‭80508‬‭-B-‬‮‭3-194‬‭-B ‬در مجموع دارای ویژگی برتری از حیث عملکرد دانه، خصوصیات دانه، زمان گلدهی، میزان آمیلوز و راندمان تبدیل بودند و جهت آزمایش سازگاری در مناطق مختلف که با کم آبی جدی روبرو هستند انتخاب شدند. لغات کلیدی: برنج هوازی، کمبود آب، کیفیت پخت و تبدیل دانه، نماتد،