ارزیابی تحمل به شوری لاین های تریتیکاله در استان فارس

تنش شوری یکی از تهدیدهای عمده در بهره برداری از محصولات، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود. یکی از راههای مقابله با این مشکل، رشد گونه های گیاهی با تحمل به شوری بالا و با پتانسیل تولید اقتصادی در خاک های شور است. به منظور مقایسه عملکرد ارقام و لاینهای مختلف تریتیکاله در شرایط شور تعداد ‮‭12‬ لاین/ رقم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. کشت در مزارع کشاورزان و استفاده از آب آبیاری با شوری-های ،‮‭8/8 3‬ و ‮‭12/5‬ دسی زیمنس برمتر بود. علاوه بر آزمایشهای مزرعه ای، به منظور بررسی ویژگی-های فیزیولوژیک و بیوشمیایی ژنوتیپهای مختلف تریتیکاله کشت در شن با استفاده از بشکه های پلاستیکی و در شرایط رشدی محیط طبیعی انجام شد. اندازه گیری ها در دو مرحله گیاهچه ای و گلدهی صورت گرفت. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که لاینهای ‮‭86‬-،‮‭9-86 4‬ و ‮‭17-85‬ به ترتیب در شرایط غیر شور ، شوری کم (‮‭8/8‬ دسی زیمنس بر متر) و شوری زیاد( ‮‭12/5‬ دسی زیمنس بر متر) عملکرد نسبی بهتری داشتند. به علاوه تعداد بوته در واحد سطح و وزن دانه نقش اصلی در تعیین عملکرد لاینهای تریتیکاله داشتند. نتایج آزمایش گلخانه ای نشان داد که ‮‭4-86‬ در شرایط غیر شور و ‮‭19-84‬ در شرایط شور از بیشترین عملکرد دانه برخوردار بودند. از بین پارامترهای اندازه گیری شده، نسبت پتاسیم به سدیم و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز با عملکرد رابطه مثبت و معنی دار نشان داد در حالیکه پراکسیداسیون چربیهای غشا با عملکرد رابطه منفی و معنی دار نشان داد. از این رو این پارامترها میتوانند شاخصهای مناسبی برای انتخاب ارقام مناسب شرایط شور باشند. واژگان کلیدی: تریتیکاله، مزرعه، گلخانه، تحمل به شوری