بررسی واکنش ژنوتیپ های آفتابگردان به بیماری پوسیدگی سفید ساقه و طوقه ناشی از قارچ اسکلروتینیا در شرایط گلخانه و مزرعه

پژمردگی آفتابگردان ناشی از قارچ Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary بیماری مهم بر روی آفتابگردان (Helianthus Annuus L) در ایران است. پژمردگی آفتابگردان با متابولیتهای سمی تولید شده توسط قارچ عمدتا اگزالیک اسید همراه است. کنترل شیمیایی دشوار، گران و برای محیط زیست مضر است. بنابراین، به منظور کاهش خسارت عملکرد، توسعه ارقام با مقاومت کافی ژنتیکی امری ضروری است. هدف از این مطالعه، یافتن یک روش موثر آلوده سازی با قارچ S. sclerotiorum در جهت غربالگری و شناسایی ارقام حساس و مقاوم آفتابگردان است. سه روش مایه زنی ساقه شامل: 1 – دیسک میسیلیومی، 2 - عصاره صاف شده حاصل از رشد قارچ عامل بیماری در محیط مایع و 3 – سوسپانسیون قطعات میسلیوم قارچ با غلظت صد هزار قطعه در میلی لیتر در شرایط گلخانه و آزمایشگاه استفاده شدند. نتایج حاصله نشان دادند که تمامی بوته های مایه زنی شده با دیسک میسلیومی آلودگی به اسکلروتینیا را نشان دادند. به عبارتی اثر بیماری کاملا معنی دار بود. لازم به ذکر است که کلیه ژنوتیپ های روغنی و آجیلی در مقابل بیماری در مرحله گیاهچه سه هفته ای و شرایط مایه زنی با دیسک میسلیوم تحمل نشان نداده و آلوده شدند. نتایج اولیه نشان می دهد که توده های شمشیری و بادامی حساسیت بیشتری در برابر بیماری پوسیدگی ساقه دارند. به دلیل وجود دامنه های متفاوتی از آلودگی در نوع پسته ای احتمال وجود منابع مقاومت در این توده بیشتر است. در ارزیابی های گلخانه ای که بوته های آفتابگردان با روش دیسک میسلیومی روی کوتیلدون مایه زنی شدند تعداد سه لاین متوسط تحمل نسبی بالا تری در مقابل سایر لاین ها داشتند. واژه های کلیدی: آفتابگردان، بیماری پوسیدگی طوقه، مقاومت در برابر بیماری، روش های مایه زنی