دستورالعمل پیش آگاهی زمان مبارزه با پروانه چوبخوار پسته

پروانه چوبخوارپسته یکی از آفات مهم پسته است. این آفت زمستان را به صورت لارو سن آخر (سن چهارم) در داخل چوب شاخه ها به سر می برد. لاروهای سن آخر از اوایل اسفند ماه از شاخه ها خارج می شوند و در محل مناسب به شفیره تبدیل می شوند. بسته به شرایط آب و هوایی دوره خروج لاروها و تشکیل پیله شفیرگی از اوایل اسفند شروع و تا اواسط فروردین طول می کشد. پس از سپری شدن دوره شفیرگی، حشرات کامل از پیله ها خارج می شوند. بسته به شرایط آب و هوایی دوره ظهور حشرات کامل از اوایل فروردین تا اوایل اردیبهشت طول می کشد و اوج ظهور حشرات کامل در رفسنجان در بیشتر سال ها بین 23 تا 28 فروردین اتفاق می افتد. این آفت به دو صورت خسارت وارد می نماید که یکی روی خوشه و میوه ها و دیگری روی شاخه ها می باشد. در مورد خوشه ها، لاروها وارد محور خوشه شده و در ابتدا به صورت رفت و برگشت تغذیه می کنند. سپس نزدیک نوک خوشه به شکل حلقه ای در داخل خوشه دور می زنند و در نتیجه باعث خشکیدن میوه های نوک خوشه می گردند که گاهی تعداد دانه های پسته خشک شده به 5 تا 7 عدد در هر خوشه می رسد و خسارت آفت به این شکل نسبتا زیاد است. خسارت روی شاخه ها، لاروها به مغز شاخه نفوذ کرده و حرکات رفت و برگشتی لارو به داخل شاخه و کانال لاروی که در بافت چوبی شاخه ایجاد می شودباعث می شود رشد شاخه ها متوقف شده و کوتاه بمانند.زنبور Dibrachys boarmiae Walker (Hymenoptera: Pteromalidae) یک پارازیت خارجی است و به طور معنی داری ترجیح می دهد به مرحله پیش شفیرگی میزبان خود حمله کند. رهاسازی زنبور D. boarmiaeدر باغ های پسته علیه آفت پروانه چوبخوار نشان داد که این زنبور به 75 درصد از پیله های آفت حمله کرده است. حشره شناسان تمایل زیادی دارند که پدیده های زیستی حشرات را پیش بینی نمایند. دما یکی از عوامل مهم و موثر بر تغییرات جمعیت آفات و دشمنان طبیعی آنها است. برای تخمین طول دوره رشد و نمو موجودات خونسرد از روش روز- درجه استفاده می شود. روز-درجه واحد اندازه گیری معادل یک درجه بالای آستانه حداقل حرارتی، در یک دوره 24 ساعت است. امروزه مدل های روز- درجه یکی از ابزارهای مهم در علوم گیاهی، مدیریت آفات و اکولوژی حشرات بوده و در پیش بینی وضعیت آفات مورد استفاده قرار می-گیرند.همچنین استفاده از این مدل در پیش آگاهی زمان مناسب کنترل، در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات نقش مهمی دارد. هدف از پیش آگاهی، تعیین مرحله نشو و نمای حشره ی آفت و به کارگیری روش های کنترل در زمان مناسب است. در این صورت علاوه بر این که اقدامات کنترلی تاثیر بیشتریخواهد داشت، خسارت اقتصادی آفت نیز کاهش می یابد. در این روش با داشتن اطلاعات دقیق هواشناسی (حداقل و حداکثر دمای روزانه) و آستانه حداقل حرارتی،با محاسبه مجموع حرارت موثر جهت تکمیل یک دوره رشدی حشره و یا دوره زندگی یک نسل حشره و می توان زمان مناسب کنترل آفت را پیش بینی نمود