بررسی واکنش لاین های گندم نان مربوط به آزمایشات مقایسه عملکرد ایستگاهی، یکنواخت مقدماتی، و یکنواخت پیشرفته اقلیم گرم و مرطوب شمال، ژنوتیپ های منتخب، مواد کراسینگ بلاک، و خزانه بین الملل فوزاریوم سال 1395 نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله ناشی از قارچ Fusarium graminearum، یکی از مهم ترین بیماری های گندم در ایران است که به ویژه در اقلیم گرم و مرطوب شمال به این محصول خسارت می زند. پروژه حاضر به منظور بررسی واکنش 1042 ژنوتیپ گندم مربوط به آزمایشات مختلف بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر شامل 257 لاین آزمایش مقایسه عملکرد ایستگاهی (PWSN)، 239 لاین آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت مقدماتی (PRWYT) و 50 لاین آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت پیشرفته (ARWYT) مربوط به اقلیم گرم و مرطوب شمال در سال 1395 به همراه 191 ژنوتیپ منتخب بخش و 52 لاین هفدهمین خزانه غربال بلایت فوزاریومی سنبله در سال 2016 (18FHBSN-2016) دریافتی از سیمیت نسبت به بیماری در سال زراعی 96-1395 در دو منطقه گرگان و مغان و بررسی واکنش 253 ژنوتیپ مربوط به کراسینگ بلاک بخش در منطقه گرگان اجرا گردید. بررسی واکنش همه این ژنوتیپ ها نسبت به بیماری در شرایط آلودگی مصنوعی مزرعه از طریق اسپورپاشی انجام شده و یادداشت برداری از بیماری سه هفته بعد از مایه زنی انجام گردید. در این بررسی، 149 ژنوتیپ از ژنوتیپ های منتخب بخش علاوه بر بررسی در شرایط مزرعه، در شرایط گلخانه از طریق تلقیح نقطه ای نیز مایه زنی شده و واکنش آنها نسبت به بیماری سه هفته بعد از مایه زنی تعیین گردید. با توجه به میانگین شاخص بیماری مواد آزمایشی در دو خزانه گرگان و مغان، حدود 53% از لاین های مربوط به آزمایشات PWSN، PRWYT و ARWYT اقلیم گرم و مرطوب شمال، ژنوتیپ های منتخب بخش و خزانه بین الملل فوزاریوم با دارا بودن میانگین شاخص بیماری پایین تر یا مساوی 10، دارای سطح قابل قبولی از مقاومت در برابر بیماری بودند. حدود 31% از ژنوتیپ های مربوط به کراسینگ بلاک در گرگان نیز شاخص بیماری پایین تر یا مساوی 10 داشتند. بررسی 149 ژنوتیپ منتخب بخش در شرایط گلخانه نیز نشان داد که دو رقم احسان و زارع و لاین در دست نام گذاری C-91-4 با دارا بودن میانگین شدت بیماری پایین تر از 10، دارای مقاومت بالایی در برابر بیماری هستند. واژه های کلیدی:گندم، بلایت فوزاریومی سنبله، Fusarium graminearum، مقاومت