الگوی منطقه ای کشت راهبردی بر استفاده بهینه ازمنابع تولید (مطالعه موردی استان اصفهان)

تهیه و تدوین الگوی کشت در مناطق مختلف دنیااز جمله راهکارهای بسیار مهم و ضروری جهت افزایش بهر هوری استفاده از نهاده ها می باشد که براساس مطالعات صورت گرفته، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهان، این مهم در دوره های زمانی مختلف انجام گردیده و یا مقدمات تهیه آن در حال انجام است. در شرایط موجود اقتصاد کشاورزی ایران به دلیل عدم وجود برنامه ریزی های مدون و حساب شده، ساختار زیربنایی والگوی کشت محصولات، بلوغ کافی را حاصل نکرده است و تولید محصولات کشاورزی با هزینه های اقتصادی بالایی صورت می پذیرد. به این ترتیب،الگوی کشت فعلی محصولات در برخی از مناطق، علیرغم وجود شرایط مساعد اقلیمی از توجیه اقتصادی لازم برخوردار نیست. بنابراین، اصلاح ترکیب کشت محصولات با توجه به شاخص نیازهای منطقه ای، معیار سودآوری بالاتر و شاخص مزیت نسبی و اقتصادی کشت محصولات در مناطق مختلف بر مبنای یک برنامه ریزی منطقه ای از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در این راستا، تحقیق جاری به بررسی الگوی بهینه منطق های کشت با توجه به مزیت اقتصادی کشت محصولات عمده استان اصفهان در شهرستان های مختلف پرداخته تا بتواند راهنمای شایسته ای در پاسخگویی به نیازهای برنامه ریزی کشاورزی استان باشد. به منظور دستیابی به اهداف این تحقیق ، از تکنیک برنام ه ریزی ریاضی و بسته نرم افزاری Lindo6.1 استفاده شد. نتایج حاصل از برآورد این مدل در سناریوهای مختلف اجرا شده در شهرستانهای مختلف استان، نشان داد که در هیچ یک از این شهرستان ها، الگوی زراعی فعلی یک الگوی بهینه نبوده و ترکیب نهاده ها در فرآیند تولید مبتنی بر معیارها و ضوابط بهینه سازی صورت نمی گیرد، به طوری که به دلیل عدم تخصیص بهینه منابع، اختلاف بین سود واقعی و سود مدلهای بهینه، بسیار زیاد است. بنابراین درآمد کشاورزان منطقه خیلی کمتر از آن است که می بایست در اثر بکارگیری مجموعه عوامل تولید، حاصل شود. با بررسی سناریوهای مورد مطالعه، سناریوی 6 به عنوان مدل برتر و واقع ی تر نسبت به 5 سناریوی دیگر انتخاب شد. نتایج این سناریو که بر مبنای عملکرد انتظاری محصولات (میانگین 10 سال ه) و محدودساختن حداکثر 30 درصد برای تغییرات سطح زیرکشت محصولات در نظر گرفته شده است، نشان داد که با اجرای آن می توان تولید محصولات شلتوک ( 44 درصد)، لوبیا ( 41 درصد)، پنبه ( 37 درص د)، گندم ( 34 درص د)، خیار ( 25 درص د)، گوجه فرنگی ( 19 درصد) و جو ( 13 درصد) نسبت به وضع موجود افزایش داد