بررسی تطبیقی و مقایسه مدل های ریاضی و هوش محاسباتی در تخمین تبخیر و تعرق مرجع

فرآیند تبخیر و تعرق به فرآیندی اطلاق می شود که در آن آب از سطح خاک و گیاه به اتمسفر منتقل می شود که این امر در نتیجه تاثیر توأم تبخیر از سطح خاک و تعرق از گیاه انجام می پذیرد. تعیین مقدار تبخیر و تعرق یک مؤلفه مهم در تعیین تعادل آبی، بودجه بندی آبیاری و تعیین یا اصلاح الگوی کشت می باشد. در تحقیق حاضر از مدل های ریاضی برای تعیین میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع در منطقه تبریز استفاده به عمل آمد. مدل های ریاضی مذکور شامل مدل پنمن-فائو-مونتیت، هارگریوز- سامانی و تورک می باشد. در ابتدا مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل توسط معادله پنمن-فائو- مونتیت محاسبه شده و در ادامه، از مقادیر یاد شده برای تعیین دقت نسبی سایر مدل های ریاضی استفاده به عمل آمد. در نهایت، از مدل های هوش محاسباتی شبکه عصبی مصنوعی و نیز از مدل آماری رگرسیون خطی چند متغیره برای مقایسه نتایج حاصل از این مدل با مدل های ریاضی استفاده به عمل آمد. محاسبات نشان می دهد که مدل های هوش محاسباتی در حالت عمومی دقت مناسبی در بر آورد میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع (محاسبه شده توسط مدل پنمن-فائو- مونتیت) داشته و مدل های رگرسیون خطی چند متغیره در مرتبه دوم قرار دارند. همچنین معادله هارگریوز-سامانی از دقت بیشتری نسبت به معادله تورک برخوردار است.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق گیاه مرجع ، مدل های ریاضی ، هوش محاسباتی ، رگرسیون چند متغیره