تاثیر زمان آبیاری و سطوح کود نیتروژن بر عملکرد راتون رقم هاشمی

مدیریت آبیاری و کود نیتروژن نقش مهمی بر عملکرد و راندمان مصرف آب راتون برنج دارند. این آزمایش به منظور بررسی اثر زمان آبیاری و سطوح کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد راتون رقم هاشمی در قالب طرح فاکتوریل با سه تکرار و در سه سال زراعی (‮‭86-88‬) در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. تیمار آبیاری در سه سطح ؛ غرقابی دایم ‭(I‬1)، ترک مویین (2 میلی متر‭) (I‬2) و ترک درشت (5 میلی متر‭) (I‬3) و تیمار کودی در چهار سطح (0 ‭(N‬1)، ‮‭30‬ ‭(N‬2)، ‮‭60‬ ‭(N‬3) و ‮‭90‬ ‭(N‬4) کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد تمام صفات کمی و کیفی راتون برنج به طور معنیصداری تحت تاثیر سالصهای آزمایش قرار گرفتند. به طور کلی به دلیل دما و ساعات آفتابی مناسب، شرایط رشد راتون در سال اول آزمایش بهتر از دو سال دیگر بود که با تاثیر مثبت بر ارتفاع بوته، طول خوشه و وزن هزار دانه موجب افزایش عملکرد دانه به میزان ‮‭1122‬ کیلوگرم در هکتار شدند. از برهمکنش آبیاری غرقابی و مصرف ‮‭60‬ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، بیشترین طول خوشه (‮‭21/2‬ سانتی متر)، تعداد پنجه (‮‭10/8‬) و عملکرد دانه (‮‭618‬ کیلوگرم در هکتار) حاصل شد که اختلاف معنیصداری با آبیاری ترک مویین و درشت با مصرف ‮‭60‬ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص نداشت. نتایج کیفی دانه راتون برنج نیز نشان داد که تیمار ترک درشت و مصرف کود ‮‭90‬ کیلوگرم در هکتار موجب افزایش قوام ژل (‮‭4/6‬ میلیصمتر) دانه شد و بر سایر صفات کیفی تاثیر معنیصداری نداشت. آبیاری ترک درشت در سال ‮‭88‬ موجب افزایش کار آیی مصرف آب (‮‭1/23‬ کیلوگرم بر متر مکعب) در مقایسه با آبیاری غرقابی دایم (‮‭0/13‬ کیلوگرم بر متر مکعب) شد. کلمات کلیدی: آبیاری تناوبی، برنج، تنش خشکی، راتون، عملکرد، نیتروژن.