استفاده از‭Bacillus thuringiensis ‬در کنترل لارو کپسول خوار نخود در شرایط زارعین استان کرمانشاه

از عمده مشکلات تولید نخود آفات عمومی و اختصاصی آن هستند. از مهم ترین این آفات در استان کرمانشاه پروانه پیله خوار نخود گونه‭viriplacaHelicoverpa ‬است. درصد خسارت این آفت در بعضی سال ها شدید بوده و میزان محصول را به شدت کاهش می دهد. در کنترل آن استفاده از ترکیبات شیمیایی اجتناب ناپذیر است. علاوه بر سموم موجود کارایی ترکیبات بیولوژیکی باکتری های ‭Bacillus thuringiensis ‬روی این آفت ثابت شده است که به صورت تجاری با نام های مختلف عرضه می شوند. استفاده از ترکیباتی مانند پودر حنا به همراه ‭B. t ‬بعنوان سینرزیست (تشدید کننده) دوره کمون بیمارگر را کاهش داده و باعث کارایی بالاتر و ایجاد تلفات شدید در آفت می شود. به منظور ترویج استفاده از این فرآورده های دوست محیط زیستدر حوزه مرکزی کرند یک مزرعه 2 هکتاری از رقم بیونج کشت گردید. تمام مراحل آماده سازی زمین، کاشت و داشت بر اساس عرف منطقه انجام شد. در این آزمایش تیمارهای آزمایشی که در سطح 3 هکتار قرار داشتند عبارت بودند از: 1- محلول پاشی با ترکیب بیولوژیک باسیلوس تورنجینسیس ساخت داخل به نسبت 3 کیلوگرم در هکتار به همراه 1 کیلوگرم پودر حنا 2- محلول پاشی با سم کارباریل %‮‭85‬ به میزان 3 کیلو گرم در هکتار 3- شاهد بدون سمپاشی هر کدام در سطح 1 هکتار. ارزیابی به صورت مشارکتی با حضور کشاورزان از میزان تلفات روی لاروها، تعداد غلاف های سالم و آلوده، میزان عملکرد و وزن ‮‭100‬ دانه انجام شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری ‭MINITAB ‬مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که از پارامترهای محاسبه شده میزان تلفات لاروها، تعداد غلاف های سالم و آلوده و میزان عملکرد بین 3 تیمار اختلاف معنی دار بود ولی در وزن ‮‭100‬ دانه اختلاف معنی دار نبود. در مجموع ماده بیولوژیک کارایی نه جندان کمتری نسبت به سم کارباریل داشت. به علت اینکه استفاده از این ترکیبات در راستای مدیریت تلفیقی آفات ‭I P M ‬بوده و میزان نیاز به سموم مخرب و گران قیمت را کاهش می دهد. لذا در شرایط حاضر از لحاظ اقتصادی هم برای کشاورزان مقرون به صرفه تر بوده و استفاده از این ترکیبات در دسترس و قابل توصیه است. کلمات کلیدی: پیله خوار نخود، ترکیبات بیولوژیک، نخود و کرمانشاه